سی و ششمین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، طی مراسمهای متعددی در داخل کشور و همچنین در خارج از مرزها برگزار شد. این مراسمها فرصتی برای مرور اندیشهها و دستاوردهای ایشان و تبیین مواضع جاری جمهوری اسلامی در قبال مسائل مختلف بود.
مراسم محوری در تهران: حضور گسترده مردم و مسئولان
مراسم اصلی بزرگداشت در حرم مطهر امام خمینی (ره) در جنوب تهران، با حضور گسترده و پرشور مردم از نقاط مختلف کشور، مسئولان عالیرتبه نظامی و دولتی، خانوادههای شهدا و پیروان برگزار شد. این مراسم با تلاوت آیاتی از قرآن کریم، نواختن سرود ملی و مدیحهسرایی آغاز شد. بیش از ۶۰۰۰ خبرنگار، تصویربردار و عکاس، از جمله بیش از ۲۰۰ خبرنگار خارجی، این مراسم را پوشش خبری دادند.
حجتالاسلام سید حسن خمینی، تولیت آستان مقدس و نوه امام خمینی (ره)، در این مراسم به حاضران خیر مقدم گفت. وی با اشاره به تلاشهای دشمنان برای تحریف شخصیت امام و جدا کردن مردم از عشق به ایشان، حضور میلیونی مردم در این مجالس را آب سردی بر این دسیسهها خواند و باعث امید در جامعه و ترس در دل دشمنان دانست. او انقلاب اسلامی را مردمیترین انقلاب تاریخ بر پایه مشارکت مردم توصیف کرد. سید حسن خمینی بر دینداری و استقلال به عنوان ویژگیهای امام راحل تأکید کرد و خاطرنشان کرد که هیچ قدرتی جرأت دخالت در کشور ما را ندارد. او عزت اسلامی، دینی و ملی را برای مردم سرنوشتساز دانست و تأکید کرد که نباید تحت هیچ شرایطی تضعیف شود. وی همچنین به بیداری دینی پس از انقلاب اشاره کرد که به خارج از مرزهای ایران گسترش یافت.
سخنران اصلی این مراسم، حضرت آیتالله خامنهای، رهبر معظم انقلاب اسلامی بودند. ایشان در ابتدای سخنرانی به روح مطهر امام بزرگوار درود فرستادند و علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسئلت کردند. ایشان روز عرفه را بهار دعا توصیف کرده و بهخصوص جوانان را به استفاده حداکثری از این فرصت برای دعا و راز و نیاز با خداوند توصیه کردند.
پیامدهای جهانی انقلاب اسلامی و تحلیل رهبر انقلاب
رهبر معظم انقلاب، نظام سیاسی ایران را روینده، باثبات و مقتدر دانستند که مولود انقلابی عظیم است. ایشان تأکید کردند که پس از گذشت ۳۶ سال از رحلت امام، حضور و تأثیر ایشان و انقلابش در جهان همچنان محسوس است. این تأثیر را در تحولاتی مانند شکلگیری نظام چندقطبی در جهان، افول قدرتهای بزرگ، تنزل شدید جایگاه و نفوذ آمریکا، اوجگیری نفرت عمومی از صهیونیسم، و صراحت بسیاری از ملتها به خصوص جوانانشان در نفی ارزشهای غربی قابل مشاهده دانستند.
به گفته ایشان، انقلاب اسلامی ایران دنیای غرب را غافلگیر کرد. آنها گمان نمیکردند یک روحانی تنها و بدون امکانات مالی زیاد بتواند ملتی را وارد میدان کند و ملتی با دست خالی بر رژیم مسلح حاکم بر ایران غلبه یابد، بهخصوص رژیمی که تمام قدرتهای جهان از آن حمایت میکردند. غافلگیری بعدی غرب، تشکیل نظام جمهوری اسلامی بود. غرب امید داشت پس از انقلاب، حکومتی سازشکار روی کار آید. اما امام با مواضع صریح خود در بنای یک نظام اسلامی و دینی، این امید را بر باد داد و توطئههای دشمنان از همانجا آغاز شد.
ایشان حجم، تنوع و شدت توطئهها و طراحیهای دشمنان، بهخصوص دولتهای مستکبر عمدتاً آمریکا و صهیونیسم و دستگاههای جاسوسی معروف آنها مانند سیا، امآی6 و موساد علیه جمهوری اسلامی را در تاریخ انقلابهای جهان بیسابقه خواندند. این توطئهها شامل تحریکات قومی، مسلح کردن گروههای ضدانقلاب و چپ، تحریک و پشتیبانی از صدام برای حمله به ایران، ترورهای هدفمند (مانند شهیدان مطهری، بهشتی، مفتح، رجایی، شهدای محراب و دانشمندان هستهای)، تحریمهای همهجانبه، و حملات مستقیم مانند حمله به طبس و حمله به هواپیمای مسافربری ایران بود. با وجود این توطئهها، جمهوری اسلامی طاقت آورد، بیش از هزار توطئه را خنثی کرد و نه تنها تضعیف نشد، بلکه روزبهروز بر تواناییها و قدرت آن در داخل و خارج افزوده شد. ایشان عهد کردند که به توفیق الهی بر قدرت همهجانبه ملی ایران افزوده خواهد شد.
عقلانیت امام و ارکان آن: ولایت فقیه و استقلال ملی
رهبر انقلاب تأکید کردند که امام خمینی (ره) انقلاب اسلامی را در مقابل آفت نابودکننده غلبه احساسات بر عقلانیت که منجر به انحراف انقلابها میشود، حفظ و مصونیت بخشید. ایشان با تدبیر الهی و عقلانیت برخاسته از ایمان، نگذاشتند احساسات مسیر اصلی انقلاب را منحرف کند. مظهر این عقلانیت امام، دو رکن اساسی «ولایت فقیه» و «استقلال ملی» بود.
• ولایت فقیه: به گفته ایشان، ولایت فقیه جنبه دینی انقلاب را حفظ کرد و مانع انحراف انقلابی شد که با انگیزه دینی و ایثار مردم به وجود آمده بود.
• استقلال ملی: ایشان استقلال ملی را به معنای ایستادن کشور و ملت ایران روی پای خود، تکیه نکردن به این و آن، و تصمیمگیری و اقدام بر اساس تشخیص خود دانستند، بدون انتظار چراغ سبز یا نگرانی از چراغ قرمز آمریکا و امثال آن. و این به معنای قطع رابطه با دنیا نیست.
ایشان چندین سرفصل مهم از بیانات امام را ذیل عنوان «استقلال ملی» قرار دادند:
• اصل «ما میتوانیم»: امام این اصل را در هویت ملی ایران زنده کرد و اعتماد به نفس را در ملت، جوانان و سیاستمداران احیا کرد. به گفته ایشان، پیشرفتهای علمی، فناوری، دفاعی، آبادانی و سازندگی کشور مرهون همین روحیه است. طرح کنونی آمریکا در مذاکرات هستهای با وساطت عمان، صد درصد ضد این اصل است.
• اصل «مقاومت»: به معنای سر خم نکردن در برابر اراده، تحمیل و زورگویی قدرتهای بزرگ و عمل بر طبق اعتقادات.
• ارتقاء قدرت دفاعی کشور: امام بر بالا بردن قدرت دفاعی تأکید داشتند. ایران از تواناییهای دفاعی نزدیک به صفر در ابتدای انقلاب به رتبه اول منطقه در برخی مقولات دفاعی رسیده است.
• اصل «تبیین»: امام معتقد به آگاه کردن مردم با زبان مناسب بود. تبیین ایشان هم احساسات را هدایت میکرد و هم با استدلال، عقلها را قانع میکرد.
• اصل «استقامت»: به معنای دنبال کردن راه، رها نکردن صراط مستقیم، پیگیری و تداوم دادن.
به گفته رهبر انقلاب، عقلانیت امام متکی به این اصول، هویت انقلاب و استمرار حرکت آن را در خط مستقیم تضمین کرده است. ایشان کسانی را که عقلانیت را تسلیم شدن مقابل آمریکا میدانند، مورد نقد قرار دادند و آن را تسلیم در برابر قدرت زورگو توصیف کردند. عقلانیت واقعی را همان عقلانیت امام دانستند که ملت و کشور را قوی، مقتدر و در دنیا آبرومند کرده و آیندهای روشن را پیش روی ملت گذاشته است.
مسئله ملی هستهای: غنیسازی کلید صنعت و مخالفت آمریکا
حضرت آیتالله خامنهای به مسئله هستهای کشور نیز پرداختند. ایشان برخورداری ایران از چرخه کامل سوخت هستهای را نتیجه هوش جوانان و همت دانشمندان دانستند و این توانایی را که تنها در اختیار تعداد معدودی از کشورهاست، افتخارآمیز خواندند. صنعت هستهای را صنعتی مادر و اصلی توصیف کردند که فواید آن محدود به تولید انرژی نیست و بر عرصههای علمی و فناوری مختلفی مانند تجهیزات پزشکی، هوافضا، حسگرهای دقیق، علوم پایه، مهندسی، کاربردهای پزشکی و دارویی، کشاورزی و محیط زیست تأثیرگذار است.
ایشان غنیسازی اورانیوم را نقطه اساسی و کلیدی در صنعت هستهای دانستند که دشمنان بر آن تمرکز کردهاند. بدون غنیسازی، صنعت هستهای عملاً بیفایده است، زیرا برای تأمین سوخت نیروگاهها باید به دیگران وابسته شد. این وضعیت را به داشتن نفت بدون حق احداث پالایشگاه و تولید بنزین تشبیه کردند. ایشان تجربه دهه هشتاد در مورد سوخت ۲۰ درصد را یادآوری کردند که آمریکا قول خود را برای تأمین سوخت در ازای مواد غنیشده ۳.۵ درصد زیر پا گذاشت، اما دانشمندان ایرانی خودشان این سوخت را در داخل تولید کردند.
به گفته ایشان، حرف اول آمریکاییها این است که ایران اصلاً صنعت هستهای نداشته باشد و در زمینههای مختلف به آنها وابسته باشد. ایشان پاسخ ایران به یاوهگوییهای دولت آمریکا را واضح دانستند و با اشاره به اعتراف رئیسجمهور سابق آمریکا به ناتوانی در باز کردن پیچ و مهرههای صنعت هستهای ایران، تأکید کردند که امروز پیچ و مهرههای این صنعت بسیار محکمتر شده و حاکمان کنونی آمریکا و صهیونیسم هم «هیچ غلطی نمیتوانند بکنند». ایشان سؤال اصلی ایران از طرفهای آمریکایی را این دانستند که «شما چکارهاید» که در غنیسازی ایران دخالت میکنید و این مسئله به آنها ربطی ندارد.
در همین راستا، رئیسجمهور منتخب، مسعود پزشکیان نیز پیشتر با تأکید بر رهبری امام خمینی در هدایت ملت به سمت عزت و افتخار ملی، شعار «ما میتوانیم» را نماد اعتماد به نفس و مقاومت خوانده و تأکید کرده بود که جمهوری اسلامی در برابر ظلم ایستادگی خواهد کرد و اصول عدالت را پاس خواهد داشت. ایشان همچنین اظهار داشتند که ایالات متحده و رژیم اسرائیل نیات پلیدی نسبت به ایران و کشورهای اسلامی دارند.
جنایات غزه و مسئولیت دولتهای اسلامی
رهبر انقلاب در بخش پایانی سخنان خود به جنایات «حیرتانگیز» رژیم صهیونیستی در غزه اشاره کردند، از جمله به رگبار بستن مردم در مرکزی به عنوان «تقسیم غذا». ایشان این میزان پستی، خباثت و قساوت را واقعاً حیرتآور خواندند. ایشان آمریکا را شریک این جنایات دانستند و به همین دلیل بر لزوم خروج آمریکا از منطقه اصرار ورزیدند.
ایشان خطاب به دولتهای اسلامی تأکید کردند که امروز جای مجامله، ملاحظهکاری، بیطرفی و سکوت نیست. هر دولت اسلامی که به هر شکلی از رژیم صهیونیستی حمایت کند، چه با عادیسازی روابط، چه با بستن راه کمک به فلسطین و چه با توجیه جنایات، «ننگ ابدی» بر پیشانی خواهد داشت. علاوه بر جزای اخروی سنگین، ملتها در دنیا نیز این خیانت را فراموش نخواهند کرد. ایشان همچنین هشدار دادند که تکیه به رژیم صهیونیستی برای هیچ دولتی امنیتآفرین نیست، زیرا این رژیم به حکم قاطع الهی در حال فروپاشی است و دیر نخواهد پایید. سید حسن خمینی نیز در سخنرانی خود با انتقاد از سکوت برخی کشورها در مقابل جنایات غزه، تأکید کرد که امروز صدای امام خمینی در گوش همه است که اسرائیل باید محو شود چون یک غده سرطانی است.
بزرگداشت در بیروت و دیگر نقاط جهان
همزمان با مراسم تهران، سالگرد رحلت امام خمینی (ره) در مکانهای دیگری نیز برگزار شد. در بیروت، پایتخت لبنان، سفارت ایران مراسم بزرگداشتی را با حضور شمار زیادی از رهبران سیاسی، مذهبی و حزبی از طوائف مختلف اسلامی و مسیحی برگزار کرد. محمد رعد، رئیس فراکسیون «وفاداری به مقاومت» در پارلمان لبنان، در این مراسم به امام خمینی ادای احترام کرد و تأکید کرد که مقاومت عمیقاً در وجدان و آگاهی مردم ریشه دارد و هیچ توطئهای نمیتواند آن را تضعیف کند. او خطاب به صهیونیستها و مخالفان مقاومت گفت که اگر هدفشان تضعیف مقاومت است، بدانند که اراده مردم مؤمن و فداکار تضعیف نخواهد شد. او همچنین بر تعهد حزبالله به حفاظت از حاکمیت ملی لبنان تأکید کرد و گفت مقاومت لبنان، حزبالله، در برابر فشارها تسلیم نخواهد شد و روایت بازدارندگی را ایجاد کرده است. به گفته این نماینده، مردم لبنان ملت مقاومت هستند و به عنوان بخشی از آرمانی شکستناپذیر به مبارزه ادامه خواهند داد.
بلوک وفاداری به مقاومت در بیانیهای جداگانه نیز با اشاره به سی و ششمین سالگرد رحلت امام خمینی، ایشان را رهبری تاریخی و چهرهای نهضتی اسلامی توصیف کرد که با وجود گذشت ۳۶ سال، مستضعفان و نیروهای زنده را با مبانی بنای قدرت در برابر مستکبران و اشغالگران و ارزشهای ایستادگی و یاری مظلومان الهام میبخشد. این بلوک از روش انقلابی و انسانی پیشگام امام و تحولی که در عرصه مبارزه مظلومان علیه مستبدان ایجاد کرد، قدردانی کرد. همچنین از نقش رهبری آیتالله خامنهای در حمایت از مسیر حق، عدل و آزادی تقدیر کرد. در این بیانیه به تجاوزات کنونی رژیم صهیونیستی علیه غزه و لبنان، با پشتیبانی آمریکا و سکوت بینالمللی اشاره شد. بلوک وفاداری به مقاومت تأکید کرد که شرطبندی همیشه بر قیام و نهضت اهل شرف و کرامت و فداکاری است تا تهدیدها را به فرصت و معادلات را برای آزادی زمین اشغالی و حفظ حاکمیت تغییر دهند. این بلوک همچنین با افزایش اخیر قیمت سوخت توسط دولت لبنان مخالفت کرد و آن را باری سنگین بر دوش شهروندان و بخشهای تولیدی دانست و خواستار لغو آن شد.
در کلمبو، پایتخت سریلانکا، مرکز فرهنگی ایران سمیناری با عنوان «وحدت در اندیشه امام خمینی» به مناسبت سی و ششمین سالگرد رحلت ایشان برگزار کرد. در این مراسم، سفیر ایران، مشاور فرهنگی و نمایندگان مراکز مذهبی و فرهنگی حضور داشتند و سخنرانان از نقش امام در انقلاب اسلامی و خدمات ارزشمند ایشان تجلیل کردند. مراسمها و بزرگداشتهای مشابهی نیز در سفارتخانهها و مراکز فرهنگی ایران در کشورهای دیگری مانند فرانسه، بلاروس، بلگراد، اوگاندا، لاهه، نیجر، مسکو و پاکستان (کویته و لاهور) برگزار شد که نشاندهنده ابعاد بینالمللی بزرگداشت این مناسبت است.
سی و ششمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در اوایل ژوئن ۲۰۲۵ با مراسم گستردهای در حرم مطهر ایشان در تهران برگزار شد و همچنین در بیش از ۱۰۰۰ شهر و روستا در ایران و چندین کشور دیگر از جمله لبنان (بیروت)، سریلانکا (کلمبو)، فرانسه (پاریس)، و روسیه (مسکو) برگزار گردید. در مراسم اصلی تهران، جمع کثیری از مردم، مقامات عالیرتبه و خانوادههای شهدا حضور داشتند. سخنرانان اصلی این مراسم آیتالله سید علی خامنهای، رهبر انقلاب اسلامی و حجتالاسلام سید حسن خمینی، نوه و تولیت حرم امام بودند. سید حسن خمینی بر مردمیترین بودن انقلاب و ضرورت حفظ عزت ملی و اسلامی تأکید کرد. امام خمینی در سال ۱۹۸۹ در سن ۸۷ سالگی درگذشت. رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی خود، نظام سیاسی ایران را نتیجه انقلاب امام خمینی دانسته و تأثیر امام و انقلاب را بر تحولات جهانی مانند نظم چندقطبی و افول قدرت آمریکا محسوس خواندند. در بیروت نیز بر ریشه داشتن مقاومت در وجدان مردم تأکید شد. برگزاری سمینارها و کنفرانسها نیز در تبیین اندیشه امام، به ویژه در خصوص مقاومت و فلسطین، مورد اشاره قرار گرفت.
منبع: تیم تحریریه یمنالاسلام + سایتها