در حالی که سودان دستخوش بمباران روستاها، آوارگی خانوادهها و مواجهه با جنایات نسلکشی و قحطی است، شواهد نشان میدهد که امارات متحده عربی برای مدت طولانی در خدمت دامن زدن به جنگ داخلی در این کشور بوده و طلای ربوده شده از سودان بیسروصدا به خزانه این کشور سرازیر میشود. گزارشهای منابع آگاه حاکی از آن است که میلیاردها دلار مواد معدنی غارت شده از سودان به خارج قاچاق میشود و بیشتر آنها به خزانه امارات میرود که به جنگسالاران کمک مالی میکند و به درگیری دامن میزند.
بر اساس گزارش شرکت منابع معدنی سودان، صادرات رسمی طلای سودان در سال گذشته ۱.۵۷ میلیارد دلار بوده است، اما این تنها نیمی از واقعیت است و نیمی دیگر به صورت قاچاق و سازماندهی نشده از کشور خارج میشود. نیروهای واکنش سریع (RSF) با تمام توان در جنوب غربی سودان – نزدیک مرزهای سودان جنوبی و جمهوری آفریقای مرکزی – به دنبال کسب سود برای دامن زدن به جنگ و خرید سلاح هستند. خبرگزاری فرانسه (AFP) نیز گزارش داده است که با توجه به دستیابی ابوظبی به تقریباً کل تولید طلای سودان، تجارت طلای قاچاق بر نقش امارات در جنگ سودان غالب است.
این خبرگزاری میافزاید که صنعت طلا در سودان به شریان حیاتی جنگ در این کشور تبدیل شده است، زیرا گفته میشود که تقریباً تمام تجارت طلا از طریق امارات انجام میشود که به گفته منابع، ارتش و نیروهای واکنش سریع را غنی میکند. در حالی که جنگ دو ساله اقتصاد سودان را ویران کرده است، دولت تحت حمایت ارتش در این کشور ماه گذشته رکورد تولید طلا در سال ۲۰۲۴ را اعلام کرد. عبدالعظیم العماوی، اقتصاددان سودانی، معتقد است که «تقاضا برای ذخایر عظیم طلای سودان عامل اصلی طولانی شدن جنگ است.»
در همین راستا، مارک اومل، محقق سازمان توسعه کمکهای سوئیس که قاچاق طلای آفریقا به کشورهای حاشیه خلیج فارس را دنبال میکند، اظهار داشته است که برای حل بحران سودان باید مسیر طلا را دنبال کنیم که پس از آن به امارات خواهیم رسید. به گفته مقامات سودانی و تحقیقات انجام شده توسط Swiss Aid، تقریباً تمام طلای سودان از طریق کانالهای تجاری رسمی، قاچاق یا مالکیت مستقیم اماراتی بر سودآورترین معادن، به امارات میرود. در ماه فوریه، شرکت دولتی منابع معدنی سودان اعلام کرد که تولید طلا در سال ۲۰۲۴ به ۶۴ تن رسیده است که نسبت به ۴۱.۸ تن در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
بر اساس آمار بانک مرکزی سودان، صادرات قانونی طلا ۱.۵۷ میلیارد دلار به خزانه این کشور وارد کرده، اما حدود نیمی از تولید طلای سودان به صورت قاچاق از مرز خارج میشود. معادن طلای تحت کنترل نیروهای واکنش سریع، تقریباً ۲۰۰۰ کیلومتر با بندر سودان فاصله دارند و در مرز با سودان جنوبی و جمهوری آفریقای مرکزی قرار دارند. کارشناسان و منابع آگاه در بخش معدن معتقدند که بخش بزرگی از طلای تولید شده توسط هر دو طرف درگیری قبل از رسیدن به امارات به چاد، سودان جنوبی و مصر قاچاق میشود.
در اقدامی قابل توجه، سودان در ماه جاری شکایتی را در دادگاه بینالمللی دادگستری تنظیم کرد و امارات متحده عربی را به همدستی در نسلکشی نیروهای پشتیبانی سریع در دارفور متهم کرد. این اقدام حقوقی نشاندهنده اوجگیری تنشها و اتهامات جدی علیه امارات در ارتباط با نقش این کشور در بحران سودان است.
به این ترتیب، شواهد و گزارشهای متعدد نشان میدهد که تجارت طلا، به ویژه طلای قاچاق، نقش محوری در تداوم جنگ داخلی در سودان ایفا میکند و امارات متحده عربی به عنوان مسیر اصلی این تجارت و حامی مالی احتمالی طرفهای درگیر، به طور جدی مورد اتهام قرار دارد. پیگیری مسیر طلای غارت شده از سودان، آنگونه که محققان و اقتصاددانان پیشنهاد میدهند، میتواند کلیدی برای درک عمیقتر و یافتن راه حلی برای این بحران طولانیمدت باشد.
منبع: تیم تحریریه یمنالاسلام