نیروی هوایی امیری قطر در چارچوب رزمایش بینالمللی «عقاب آناتولی ۲۰۲۵» که در پایگاه هوایی قونیه ترکیه برگزار میشود، با جنگندههای تایفون و تیمهای فنی خود شرکت کرد. این مشارکت نظامی بار دیگر توجهها را به روابط پرتنش منطقهای و ائتلافهای متضاد در خاورمیانه جلب کرده است.
همکاری فنی در دل تضادهای استراتژیک
بیانیه وزارت دفاع قطر تأکید دارد که حضور این کشور در رزمایش، با هدف ارتقای آمادگی رزمی و هماهنگی با نیروهای بینالمللی صورت گرفته است. در ظاهر، «عقاب آناتولی» یک تمرین فنی–نظامی برای تبادل تجربه است؛ اما در عمق، پیوستن قطر به چنین رزمایشهایی، سؤالاتی درباره جایگاه آن در معادلات منطقهای بهوجود میآورد.
تناقض منافع؛ از ترکیه تا خلیج فارس
این رزمایش تحت نظارت ترکیه بهعنوان عضو ناتو برگزار شده است؛ ائتلافی که مواضعی مبهم نسبت به بحرانهای منطقهای اتخاذ کرده است.
دوگانگی جایگاه قطر:
روابط نزدیک با ایران و محور مقاومت
همکاری رسمی با آمریکا و ناتو
واسطهگری بین اسرائیل و حماس
در چنین شرایطی، سیاست خارجی قطر به الگویی از «تعادلسازی تاکتیکی» تبدیل شده که در بسیاری موارد باعث ابهام در موضعگیریها شده است.
ابهام در اهداف نظامی و پیامدهای منطقهای
رزمایش شامل عملیاتهای نبرد هوایی، پروازهای تاکتیکی و تمرینات چندجانبه است، اما این پرسشها بیپاسخ ماندهاند:
این تمرینات چه نسبتی با امنیت جمعی منطقه دارند؟
آیا قطر در حال حرکت بهسوی وابستگی بیشتر به ناتو است؟
یا این حضور نظامی را میتوان بخشی از بازی موازنه در منطقه ارزیابی کرد؟
از محاصره ۲۰۱۷ تا رزمایش ۲۰۲۵
پس از بحران خلیج فارس در سال ۲۰۱۷، ترکیه با استقرار نیرو در پایگاه دوحه و تصویب توافقنامه همکاری دفاعی، به ستون اصلی امنیتی قطر تبدیل شد.
✅ نتیجه این همکاری:
مشارکت در رزمایشهای مشترک
انتقال تجارب نظامی
مقابله با تهدیدات مشترک در سطح منطقهای
جمعبندی: همکاری یا وابستگی؟
در ظاهر، مشارکت قطر در رزمایش «عقاب آناتولی» نشانهای از آمادگی فنی–نظامی است، اما از نگاه راهبردی، این پرسش کلیدی باقی است:
❓ آیا چنین رزمایشهایی موجب استقلال امنیتی منطقه میشوند؟
❓ یا به گسترش نفوذ بلوکهای فرامنطقهای در ساختار نظامی غرب آسیا میانجامند؟