عربستان سعودی، کشوری که تا چندی پیش به دلیل رویکردهای سنتی خود شناخته میشد، اکنون با سرمایهگذاریهای نجومی در حوزه فضا، تصویری مدرن و پیشرفته از خود به نمایش میگذارد. اما آیا این بلندپروازیهای فضایی تنها برای پیشرفت علمی است یا در پس پرده، اهداف دیگری نهفته است؟ با بررسی قراردادهای کلان با شرکتهای آمریکایی و چینی برای پرتاب ماهوارهها و ایجاد زیرساختهای فضایی، میتوان به ابعاد واقعی این پروژهها پی برد.
هدف اصلی: تقویت توان نظامی و اطلاعاتی
قرارداد ۶۴۰ میلیون دلاری با شرکتهای آمریکایی برای پرتاب ۳۰ ماهواره ارتباطی در پنج سال، و همچنین سرمایهگذاری چینیها برای ساخت کارخانه ماهوارهسازی، نشان میدهد که ریاض به دنبال فراتر از اکتشافات علمی است. در حالی که رسانههای دولتی از این پروژهها به عنوان «پیشرفت فناورانه» و «تحقق چشمانداز ۲۰۳۰» یاد میکنند، کارشناسان مسائل منطقهای تأیید میکنند که هدف اصلی، تقویت تواناییهای نظامی و اطلاعاتی است. این ماهوارهها قرار است شبکهای امن و رمزنگاریشده برای نیازهای دفاعی عربستان فراهم کنند.
افزایش تواناییهای رصد و جمعآوری اطلاعات
رصد دقیق مناطق، جمعآوری اطلاعات و تقویت سیستمهای نظامی، از اهدافی است که با این ماهوارهها محقق میشود. این پروژهها به عربستان اجازه میدهند تا کنترل و نظارت بیشتری بر اوضاع داخلی و تحولات منطقهای داشته باشد.
چالش جدی برای چشمانداز اقتصادی ۲۰۳۰
همکاری با ناتو: بازی دو سر برد ژئوپلیتیک
همکاری احتمالی عربستان با ناتو در حوزه فضایی، نگرانیها را افزایش میدهد. روزنامه «العرب» چاپ لندن به وضوح به ارتباط تنگاتنگ میان بلندپروازیهای فضایی عربستان و امنیت و سرمایهگذاری ژئوپلیتیک اشاره کرده است. پذیرش عربستان به عنوان یک «شریک قابل اعتماد» در استراتژی فضایی ناتو، یک بازی دو سر برد برای طرفین است:
* ناتو پایگاه خود را در منطقه تقویت میکند.
* عربستان به تکنولوژیهای پیشرفته نظامی و اطلاعاتی دست مییابد.
نمایش قدرت سیاسی و نظامی، نه علمی
در نهایت، پروژه فضایی عربستان بیش از آنکه یک گام علمی باشد، یک اقدام استراتژیک برای تحکیم قدرت و سلطه است. در کشوری که هنوز با چالشهایی مانند تأمین نیروی انسانی متخصص و ثبات داخلی روبروست، این سرمایهگذاریهای هنگفت بیشتر شبیه به یک نمایش قدرت سیاسی و نظامی است تا یک پروژه علمی خالص. این پروژهها، به جای خدمت به بشریت، به ابزاری برای تقویت سلطه و کنترل تبدیل میشوند.