عربستان سعودی در پی فشارهای سیاسی و میدانی یمن، فرودگاه بینالمللی صنعا را برای پروازهای داخلی و بینالمللی بازگشایی کرده است. این تصمیم پس از تهدید صنعا به تعطیلی فرودگاه عدن و محدودیتهای شدید انسانی اتخاذ شد [گزارش کامل یمن نیوز] و نشاندهنده تغییر موازنه قدرت در پرونده یمن است.
بازگشایی تدریجی فرودگاه صنعا
بر اساس گزارش منابع دیپلماتیک، عربستان به شرکت هواپیمایی یمن دستور داده تا با افزودن یک هواپیمای جدید، مقدمات ازسرگیری پروازها از فرودگاه صنعا را فراهم کند. پروازها از اوایل سال آینده میلادی آغاز خواهد شد.
فرودگاه صنعا از ماه اوت سال گذشته پس از حملات ائتلاف سعودی-اماراتی، عملاً از فعالیت بازمانده بود. این فرودگاه پیش از بسته شدن، نقش حیاتی در رفتوآمد غیرنظامیان و بیماران نیازمند درمان خارج از کشور داشت. بازگشایی آن میتواند فشارهای انسانی در یمن را کاهش دهد.
پاسخ عربستان به تهدید صنعا
تحلیلگران بر این باورند که بازگشایی فرودگاه صنعا، پاسخی مستقیم به تهدید صنعا برای تعطیلی فرودگاه عدن است. طی ماههای اخیر گزارشهای متعددی از بدرفتاری، بازداشت و بازجویی غیرقانونی مسافران شمالی در فرودگاه عدن منتشر شد.
بازگشایی فرودگاه صنعا مانع از تشدید بحران در جنوب یمن و کاهش فشار بر مردم این منطقه خواهد شد.
مذاکرات مسقط و تلاش برای کاهش تنش
منابع دیپلماتیک اعلام کردهاند که بازگشایی فرودگاه صنعا همزمان با دور جدیدی از مذاکرات صنعا و عربستان در مسقط، پایتخت عمان، انجام شد. این مذاکرات با حضور میانجیهای منطقهای برگزار شد و فضای گفتگو نسبت به دورههای پیشین مثبتتر ارزیابی شده است.
کارشناسان معتقدند عربستان با ارائه امتیاز محدود در بازگشایی فرودگاه، تلاش دارد از بسته شدن فرودگاه عدن جلوگیری کند و بحران در جنوب یمن را مدیریت کند.
تغییر موازنه قدرت در یمن
کارشناسان تأکید دارند که تصمیم عربستان برای بازگشایی فرودگاه صنعا، نشانه تغییر موازنه قدرت در یمن است. صنعا اکنون از موضع قدرت مذاکره میکند و توانسته ائتلاف متجاوز را به عقبنشینیهای تدریجی وادار سازد.
یک تحلیلگر سیاسی در صنعا میگوید:
> «ریاض به خوبی میداند که ادامه درگیری مستقیم سودی ندارد. بازگشایی فرودگاه صنعا نه یک اقدام انساندوستانه، بلکه ضرورتی سیاسی است.»
اهمیت انسانی و سیاسی فرودگاه صنعا
فرودگاه صنعا از آغاز تجاوز ائتلاف سعودی در مارس ۲۰۱۵ بارها هدف حملات مستقیم قرار گرفته است. بسته بودن آن محدودیتهای شدید انسانی ایجاد کرده و جان هزاران بیمار نیازمند درمان خارج از کشور را تهدید کرده بود.
با بازگشایی فرودگاه، مسیرهای حیاتی رفتوآمد شهروندان و کالاهای امدادی دوباره فعال خواهد شد. کارشناسان هشدار میدهند که عربستان تلاش دارد این اقدام را در قالب «تفاهمات انساندوستانه» جلوه دهد، در حالی که واقعیت، عقبنشینی در برابر اراده مردم یمن است.
چشمانداز آینده تعامل صنعا و عربستان
اقدام اخیر عربستان بخشی از راهبرد کاهش فشار و مدیریت بحران در جنوب یمن است. صنعا تأکید کرده هرگونه توافق یا اقدام انسانی باید در چارچوب پایان کامل محاصره و توقف تجاوز انجام شود.
بازگشایی فرودگاه صنعا میتواند نقطه شروعی برای کاهش تنشها و توافقات گستردهتر میان صنعا و عربستان باشد و نقش مهمی در بهبود شرایط انسانی و اقتصادی مردم یمن ایفا کند.