جنوب یمن بار دیگر صحنهی آشکار شدن تناقضات و شکستهای اشغالگران شد. توافق تازه میان عیدروس الزبیدی و طارق صالح، با فشار مستقیم امارات، نشان میدهد که پروژههای اشغالگرانه در عدن به نقطهی فروپاشی رسیده [گزارش کامل یمن نیوز] و مسیرهای تجاری و هوایی به بندر المخا منتقل میشوند.
انتقال مسیرهای تجاری از عدن به المخا
امارات پس از ناکامیهای پیدرپی در عدن، شورای انتقالی را مجبور به لغو محدودیتهای بندر و فرودگاه المخا کرده است. این اقدام به معنای آن است که کشتیها پس از سالها توقف اجباری در عدن، اکنون اجازه ورود مستقیم به بندر المخا را خواهند داشت؛ بندی که تحت سیطرهی طارق صالح اداره میشود. نخستین نشانه این تغییر، ورود قریبالوقوع یک کشتی حامل شکر به بندر المخا است؛ رخدادی که رسانههای وابسته به امارات آن را «تاریخی» میخوانند، اما در واقع نشانهای از شکست و سردرگمی اشغالگران است.
ایجاد شرکت هواپیمایی وابسته به طارق صالح
شورای انتقالی با تأسیس یک شرکت هواپیمایی جدید موافقت کرده است؛ شرکتی که بهطور کامل زیر نظر طارق صالح خواهد بود و از فرودگاه المخا فعالیت خواهد کرد. این اقدام نشاندهنده تلاش امارات برای جداسازی مسیرهای هوایی از عدن و انتقال آنها به غرب یمن است. تحلیلگران معتقدند این تصمیم، علاوه بر کاهش نقش عدن، شکاف اقتصادی و سیاسی جنوب را عمیقتر خواهد کرد.
نشست دبی و دخالت مستقیم امارات
این توافق در حاشیه نمایشگاه هواپیمایی دبی و با دخالت مستقیم امارات صورت گرفت. زمانبندی این نشست نشان میدهد ابوظبی قصد دارد معادلات قدرت در جنوب یمن را بازتعریف کند؛ بهویژه پس از فشارهای عربستان برای الزام شورای انتقالی به واریز تمامی درآمدهای عدن به حساب بانک مرکزی دولت. دخالت مستقیم امارات، ماهیت واقعی پروژه جنوب را برملا میکند: پروژهای متزلزل، وابسته و فاقد انسجام.
پیامدهای اقتصادی
– فعالسازی بندر المخا باعث کاهش درآمدهای گمرکی عدن خواهد شد.
– کاهش ورود کشتیها به عدن به معنای کاهش منابع مالی شورای انتقالی است.
– ایجاد خط پروازی مستقل در المخا عملاً بخشی از امتیازات عدن را از بین میبرد.
– شکاف اقتصادی میان مناطق جنوب افزایش مییابد و انسجام مالی از دست میرود.
رقابت پشتپرده امارات و عربستان
این تحولات نشاندهنده رقابت شدید میان امارات و عربستان برای کنترل مسیرهای تجاری جنوب است. امارات با فعالسازی بنادر و فرودگاههای المخا تلاش دارد منابع مالی را تحت مدیریت مستقیم خود نگه دارد و از فشارهای سعودی دور بماند. در مقابل، عربستان با فشار بر شورای انتقالی برای واریز درآمدها به بانک مرکزی، میکوشد کنترل اقتصادی جنوب را در دست گیرد.
تحلیل ناظران
تحلیلگران تأکید دارند که توافق میان طارق صالح و الزبیدی بیشتر یک «مسکن موقت» است تا راهحل پایدار. اختلافات داخلی مزدوران و فشارهای سعودی، جنوب یمن را وارد مرحلهای پرتنش کرده است. منابع محلی این تحولات را نشانهای از فروپاشی طرحهای امارات در عدن میدانند؛ شهری که طی سالهای گذشته سرمایهگذاری سنگینی از سوی ابوظبی دریافت کرده اما اکنون توان مدیریت یکپارچه خود را از دست داده است.
آینده پروژههای امارات در یمن
تحولات اخیر جنوب یمن نشان میدهد که پروژههای امارات در این کشور با چالشهای جدی روبهرو شدهاند. انتقال مسیرهای تجاری و هوایی از عدن به المخا، هرچند در ظاهر اقدامی برای تثبیت نفوذ ابوظبی است، اما در واقع نشانهای از ناتوانی اشغالگران در مدیریت مناطق تحت سلطهشان محسوب میشود.
امارات طی سالهای گذشته سرمایهگذاری سنگینی در عدن انجام داد تا این شهر را به مرکز اقتصادی و سیاسی جنوب تبدیل کند. با این حال، فشارهای عربستان برای کنترل درآمدها، اختلافات داخلی مزدوران و نارضایتی مردم، باعث شد این پروژهها به بنبست برسند. اکنون ابوظبی تلاش میکند با انتقال خطوط تجاری به المخا، منابع مالی را تحت مدیریت مستقیم خود نگه دارد و از فشارهای سعودی دور شود.
تحلیلگران معتقدند این روند نه تنها جایگاه عدن را تضعیف میکند، بلکه رقابت پشتپرده میان امارات و عربستان را تشدید خواهد کرد. در چنین شرایطی، آینده پروژههای امارات در یمن بیش از هر زمان دیگری مبهم است.
هرچه شکاف اقتصادی و سیاسی در جنوب بیشتر شود، فرصت برای مردم یمن جهت بازپسگیری نقش واقعی خود در تعیین سرنوشت کشور افزایش خواهد یافت.