تشدید رقابت رسانهای میان ائتلاف سعودی–اماراتی و صنعاء؛ ابعاد پنهان تحولات نظامی و پیامدهای منطقهای
در روزهای اخیر، شدت گرفتن رقابت رسانهای میان ائتلاف سعودی–اماراتی و طرفهای نزدیک به صنعاء توجه ناظران را به خود جلب کرده است. تحلیلگران معتقدند [گزارش کامل یمنی پرس] این فضای جدید ارتباط نزدیکی با تحولات دفاعی در یمن، انتشار اطلاعات درباره برخی فرماندهان میدانی و تغییرات اخیر در موازنههای منطقهای دارد. گزارش حاضر با نگاهی خبری–تحلیلی ابعاد این تقابل رسانهای و پیامدهای احتمالی آن را ارزیابی میکند.
زمینههای شکلگیری موج تازه جنگ رسانهای
موج جدید تنش رسانهای پس از آن آغاز شد که گزارشهایی درباره نقش برخی فرماندهان میدانی در انتقال تجارب نظامی به نیروهای یمنی منتشر شد. این گزارشها نشان میداد که ساختار دفاعی و آموزشی یمن طی سالهای گذشته دستخوش تغییراتی شده که میتواند در معادلات آینده تأثیرگذار باشد.
با انتشار این اطلاعات، رسانههای وابسته به ائتلاف سعودی–اماراتی موجی از تحلیلها، نقدها و گزارشهای انتقادی را منتشر کردند. این رسانهها تلاش داشتند مجموعهای از پرسشها را درباره ماهیت این همکاریها، منابع توان دفاعی یمن و پیامدهای آن برای امنیت منطقه مطرح کنند.
چرا زمان انتشار این گزارشها اهمیت دارد؟
تحلیلگران میگویند زمان انتشار گزارشهای جدید درباره ساختار نظامی یمن نشاندهنده افزایش حساسیت در فضای منطقهای است.
سه عامل اصلی این حساسیت عبارتاند از:
افزایش توجه بازیگران منطقهای به روند توسعه نظامی یمن
تحولات امنیتی خاورمیانه و نقش روبهافزایش یمن در برخی پروندهها
کاهش شدت عملیات نظامی مستقیم و تمرکز بیشتر بر جنگ روایتها
واکنش صنعاء؛ تأکید بر حق حاکمیت و استقلال دفاعی
منابع سیاسی نزدیک به صنعاء اعلام کردهاند که حفظ استقلال نظامی و توسعه ساختار دفاعی برای این منطقه، بخشی از چارچوب حاکمیت ملی و در حوزه اختیارات داخلی تلقی میشود. طبق این دیدگاه، توسعه ظرفیتهای بومی، دعوت از متخصصان نظامی و تلاش برای ارتقای صنایع دفاعی، مواردی مشروع و رایج در سیاستهای دفاعی کشورها محسوب میشود.
تأکید بر حق توسعه ظرفیتهای بومی
منابع نزدیک به صنعاء بر این باورند که افزایش توان دفاعی یمن در سالهای اخیر بیش از هر چیز به اتکای ظرفیتهای داخلی، آموزشهای محلی و تلاش برای توسعه صنعتی صورت گرفته است.
در این چارچوب، اتاقهای رسانهای نزدیک به صنعاء این فرآیند را پاسخی طبیعی به سالهای طولانی درگیری و نیاز به ایجاد یک ساختار بازدارنده میدانند.
ارزیابی کارشناسان از ابعاد جنگ رسانهای
کارشناسان رسانهای معتقدند رقابت تبلیغاتی میان دو طرف از حالت صرفاً خبری خارج شده و به «نبرد روایتها» تبدیل شده است. در این نبرد، هر طرف تلاش دارد روایت مسلط درباره آینده یمن، توان دفاعی و جایگاه این کشور در منطقه را شکل دهد.
محورهای اصلی تبلیغات دو طرف
در بررسی محتوای منتشرشده، چند محور اصلی مشاهده میشود:
ائتلاف تلاش دارد مشروعیت و کارآمدی ساختار دفاعی یمن را زیر سؤال ببرد.
منابع نزدیک به صنعاء این اقدامات را پاسخی به افزایش تواناییهای داخلی یمن تلقی میکنند.
رسانههای بینالمللی تلاش دارند این تقابل را در چارچوب رقابتهای منطقهای و تغییر توازن قدرت تحلیل کنند.
پیامدهای منطقهای؛ چرا رقابت رسانهای اهمیت دارد؟
بهگفته ناظران، تشدید این روند تبلیغاتی صرفاً جنبه رسانهای ندارد و میتواند پیامدهایی در روندهای سیاسی و امنیتی منطقه برجای بگذارد.
رابطه یمن با برخی بازیگران منطقه، نقش آن در معادلات امنیتی دریای سرخ و جایگاه جدید این کشور در پروندههای مرتبط با خاورمیانه از جمله موضوعاتی است که حساسیتها را افزایش داده است.
تأثیر احتمالی بر روند مذاکرات و تنشهای آتی
برخی تحلیلگران معتقدند تقابل رسانهای میتواند:
فضای مذاکرات سیاسی را تحت فشار قرار دهد،
برداشتها درباره توان دفاعی یمن را تغییر دهد،
و سمتوسوی تنشهای آینده را تحت تأثیر قرار دهد.
بهویژه آنکه جنگ رسانهای اغلب بهعنوان مقدمهای برای تغییر فضا در حوزه سیاسی یا میدانی ارزیابی میشود.