روز سهشنبه، ایالات متحده وارد بحران شرق یمن شد و با تماس تلفنی با عمرو بن حبریش، رهبر ائتلاف قبایل حضرموت، وارد رقابتی شد که مدتها میان نیروهای عربستان و امارات در جریان بود. این تماس، که حمایت ضمنی واشنگتن از نیروهای سعودی را نشان میدهد [گزارش کامل یمن نیوز]، میتواند مسیر پیشروی نیروهای محلی و مردمی را تحت تأثیر قرار دهد و تحولات فلات نفتی حضرموت را پیچیدهتر کند.
تماس آمریکا با بن حبریش و پیامدهای اولیه
جزئیات کامل تماس فاش نشده است، اما افزایش درخواستهای بن حبریش برای خروج نیروهای شورای انتقالی از مناطق تحت کنترل عربستان، نشاندهنده دریافت سیگنالهای حمایتی از واشنگتن است. این تماس درست در اوج تنشها در فلات نفتی حضرموت انجام شد؛ منطقهای که به دلیل منابع نفتی و اهمیت راهبردی، همواره محور رقابت میان نیروهای وابسته به امارات و نیروهای عربستانی بوده است.
ورود مستقیم آمریکا در این مقطع، پیام روشنی به طرفین درگیر ارسال میکند: تثبیت نفوذ عربستان و محدودسازی حضور و قدرت نیروهای محلی وابسته به امارات. این شرایط میتواند به تغییر خطوط نفوذ و بازتعریف مناطق کنترل در شرق یمن منجر شود.
آمریکا و مدیریت رقابت عربستان و امارات
هنوز مشخص نیست که آیا تماس واشنگتن پاسخی به دیدار عیدروس الزبیدی، رئیس شورای انتقالی، با سفیر روسیه در عدن بوده یا بخشی از تلاشهای آمریکا برای میانجیگری میان متحدان منطقهای است. با این حال، روندها نشان میدهد که سیگنالهای حمایتی آمریکا در عمل به مشروعیتبخشی اقدامات عربستان در برابر امارات منجر شده و نقش نیروهای محلی و مقاومت مردمی را کاهش میدهد.
این وضعیت، پیامدهای پیچیدهای برای دیگر مناطق یمن دارد، چرا که فلات نفتی حضرموت یکی از نقاط راهبردی شرق یمن و محل عبور خطوط تأمین منابع اقتصادی است و هر تغییری در کنترل آن میتواند تأثیر مستقیم بر روند تحولات در استانهای همجوار داشته باشد.
دخالت خارجی و محدودسازی نقش نیروهای محلی
تحولات اخیر نمونهای آشکار از دخالت مستقیم خارجی در امور داخلی یمن است. تجربه تاریخی نشان داده است که حمایت و میانجیگری آمریکا، حتی با ظاهر دیپلماتیک، اغلب به نفع متحدان منطقهای و به زیان مردم یمن تمام میشود.
ورود واشنگتن در خط درگیری میان عربستان و امارات، نه تنها بحران حضرموت را پیچیدهتر کرده، بلکه مسیر پیشروی نیروهای محلی و مردمی را محدود کرده و زمینه افزایش نارضایتی و تنشهای اجتماعی را فراهم کرده است. تحلیلگران تاکید دارند که چنین اقدامات خارجی بدون توجه به نقش مردم و مقاومت محلی، به تشدید بحرانها و طولانیتر شدن درگیریها منجر میشود.
اهمیت فلات نفتی حضرموت و رقابت راهبردی قدرتها
تلاش آمریکا برای مدیریت بحران، همزمان با رقابت شدید عربستان و امارات در شرق یمن، نشاندهنده بازتعریف خطوط نفوذ و تقسیم منابع راهبردی است. فلات نفتی حضرموت به دلیل اهمیت اقتصادی و راهبردی خود، محور اصلی رقابت قدرتهای خارجی است و ورود مستقیم واشنگتن، زمینه را برای تثبیت کنترل عربستان و کاهش نفوذ نیروهای وابسته به امارات فراهم میکند.
کنترل فلات نفتی نه تنها به معنای دسترسی به منابع اقتصادی است، بلکه جایگاه سیاسی و نفوذ در میان قبایل محلی را نیز تعیین میکند و این موضوع بر کل تحولات شرق یمن اثرگذار است.
راهکار مقابله با دخالتهای خارجی
تنها مسیر مقابله با این سیاستهای سلطهجویانه، تقویت نیروهای محلی و مقاومت مردمی است. تجربه نشان داده که هر توافق یا معامله خارجی که بدون مشارکت واقعی مردم و نیروهای محلی شکل گرفته باشد، فاقد مشروعیت است و نتیجهای جز بیثباتی و افزایش بحرانها ندارد.
پیامدهای گسترده تماس آمریکا
تماس آمریکا با بن حبریش فراتر از مرزهای حضرموت اثرگذار است و میتواند بر روند تحولات یمن و دیگر جبهههای مقاومت تاثیر مستقیم داشته باشد. مقابله با چنین سیاستهایی تنها از مسیر نیروهای محلی و مقاومت مردمی ممکن است و هرگونه دخالت خارجی، چه دیپلماتیک و چه نظامی، به تداوم بحرانها و تهدید امنیت منطقهای خواهد انجامید.