تحرکات اخیر امارات در شرق یمن با عنوان «آتشبس» و «کاهش تنش» مطرح شده [گزارش کامل یمن نیوز]، اما در واقع بخشی از راهبرد اشغال و سلطه مستقیم بر حضرموت و المهره است؛ اقدامی که رقابت میان ابوظبی و ریاض را وارد مرحله تازهای کرده و آینده این استانها را بیش از پیش به تصمیمات خارجی وابسته ساخته است.
جزئیات طرح امارات
امارات متحده عربی طی هفتههای اخیر طرحی را تحت عنوان «آتشبس» در شرق یمن ارائه کرده است. این طرح در ظاهر با هدف کاهش تنش میان نیروهای وابسته به ابوظبی و عربستان و همچنین ایجاد هماهنگی با عمان مطرح شده، اما بررسی دقیقتر نشان میدهد که هدف اصلی تثبیت حضور و نفوذ مستقیم امارات در استانهای حضرموت و المهره است.
– تقسیم نقش امنیتی: بر اساس این طرح، مزدوران سعودی موسوم به «درع الوطن» مسئولیت تأمین امنیت جادهها، مسیرهای بینالمللی، نقاط نظامی و گذرگاهها را بر عهده دارند.
– حضور اماراتیها: نیروهای وابسته به ابوظبی در پادگانها و مراکز نظامی مستقر میشوند و کنترل اداری و مدیریتی استانها را در دست میگیرند.
– هدف اصلی: این تقسیم نقش نشان میدهد که امارات به دنبال اداره مستقیم استانهاست، در حالی که نقش سعودیها صرفاً نمادین باقی میماند تا مشروعیت ظاهری حفظ شود.
این اقدام در واقع یک تاکتیک هوشمندانه برای تثبیت اشغال و مدیریت منابع حیاتی شرق یمن است.
واکنش عربستان
عربستان سعودی طی هفتههای اخیر فشارهای خود را بر نیروهای وابسته به امارات افزایش داده و خواستار خروج آنها از شرق یمن شده است. ریاض نگران تثبیت حضور امارات در مناطق استراتژیک حضرموت و المهره است؛ مناطقی که به دلیل منابع نفتی و موقعیت مرزی اهمیت ویژهای دارند.
با این حال، امارات با طرح آتشبس تلاش دارد حضور خود را در چارچوبی رسمی و مشروع تثبیت کند و نفوذ سعودیها را محدود سازد. این اقدام نشاندهنده رقابت آشکار میان دو کشور برای کنترل شرق یمن است؛ رقابتی که میتواند پیامدهای امنیتی و سیاسی گستردهای به همراه داشته باشد.
اهمیت حضرموت و المهره
منابع اقتصادی و نفتی
حضرموت و المهره از استانهای غنی یمن هستند که منابع نفتی و اقتصادی حیاتی در آنها وجود دارد. کنترل این منابع به معنای تسلط بر جریان اقتصادی و توانایی تأمین مالی گروههای وابسته است.
موقعیت مرزی و گذرگاهها
این استانها به دلیل موقعیت مرزی و گذرگاههای بینالمللی نقش کلیدی در تجارت و جابجایی نیروها دارند. کنترل گذرگاهها به امارات امکان میدهد جریان کالا و نیرو را مدیریت کند و نفوذ خود را در سطح منطقهای گسترش دهد.
نقش در موازنه قدرت
حضرموت و المهره به دلیل موقعیت استراتژیک خود، نقش مهمی در موازنه قدرت جنوب و شرق یمن دارند. هرگونه توافقی که به امارات امکان کنترل اداری و مدیریتی بدهد، در عمل قدرت واقعی در این مناطق را به دست ابوظبی منتقل میکند.
پیامدهای سیاسی و امنیتی
طرح آتشبس امارات پیامدهای گستردهای برای شرق یمن دارد:
– محدود کردن نقش سعودیها: حضور نمادین سعودیها نشاندهنده تلاش امارات برای معرفی خود به عنوان قدرت غالب در منطقه است.
– افزایش خطر بیثباتی: این سیاستها میتواند به تشدید تنشها و بحرانهای امنیتی جدید منجر شود.
– رقابت منطقهای: اختلاف میان امارات و عربستان میتواند زمینهساز درگیریهای نظامی و امنیتی گسترده در شرق یمن باشد.
– بیتوجهی به اراده مردم: تصمیمات خارجی بیش از منافع واقعی مردم حضرموت و المهره بر آینده این استانها تأثیرگذار است.
ابتکار صلح یا تاکتیک اشغال؟
طرح آتشبس امارات در شرق یمن بیش از آنکه ابتکار صلحجویانه باشد، یک تاکتیک اشغال و سلطه برای تثبیت نفوذ در حضرموت و المهره است. این اقدام نشاندهنده سیاست گستردهتر ابوظبی برای ایجاد نظم جدید تحت کنترل مستقیم نیروهای وابسته به خود است.
شرق یمن امروز به صحنه رقابت مستقیم میان امارات و عربستان تبدیل شده است. آینده این استانها بیش از آنکه به اراده مردم وابسته باشد، در گرو تصمیمات اشغالگران خارجی قرار گرفته است. چنین سیاستهایی مشروعیت واقعی برای اداره استانها ایجاد نمیکند و تنها باعث تشدید رقابت میان بازیگران محلی و فرامنطقهای خواهد شد.