استان المهره بار دیگر ثابت کرد که حضور نظامی بدون نفوذ اجتماعی، پیروزی محسوب نمیشود. قبایل متحد، ساختار اداری رسمی و نقش عمان، مانع از تحقق پروژههای تجزیهطلبانه شورای انتقالی و حامیان خارجی آن شدهاند. این تحولات [گزارش کامل یمن نیوز]، شکست راهبردی را برای امارات و عربستان رقم زده و نشان داده است که شرق یمن به آسانی به «حضرموت دوم» تبدیل نخواهد شد.
شورای انتقالی در میدان؛ حضور نظامی بدون نفوذ اجتماعی
منابع محلی گزارش دادند که استقرار نیروهای وابسته به شورای انتقالی در نقاط مختلف المهره، هیچگونه تغییر واقعی در ساختار قدرت اجتماعی و اداری استان ایجاد نکرده است. در ظاهر، شورای انتقالی حضور نظامی دارد؛ اما در عمل، کنترل اجتماعی و قبیلهای همچنان خارج از دسترس این شورا باقی مانده است.
بازگشت استاندار محمد علی یاسر و برگزاری جلسات رسمی زیر پرچم یمن، پیام روشنی به همراه داشت: اداره استان همچنان در چارچوب دولت رسمی جریان دارد و پروژههای تجزیهطلبانه جایگاهی در ساختار محلی ندارند. این اقدام اعتماد قبایل را تقویت و ناکارآمدی فشارهای سیاسی و نظامی شورای انتقالی را آشکار کرد.
فراخوان عبدالله عیسی بن عفرار برای نشست گسترده قبایل، بیش از آنکه نشانه قدرت باشد، بیانگر سردرگمی سیاسی شورای انتقالی است. هرگاه یک جریان سیاسی به تجمعات نمایشی متوسل میشود، نشان از ضعف نفوذ طبیعی در میان جامعه دارد.
تفاوت حضرموت و المهره
حضرموت طی سالهای اخیر تحت فشار شدید عربستان قرار گرفت و بسیاری از ساختارهای سنتیاش تضعیف شد. اما المهره شرایط متفاوتی دارد:
– انسجام قبیلهای: قبایل المهره همچنان منسجم و مستقل باقی ماندهاند.
– هویت اجتماعی: بخش مهمی از هویت اجتماعی این استان با عمان گره خورده است، نه با مراکز قدرت جنوب.
– نقش میانجی: مردم المهره سالهاست نقش «میانجی بیطرف» را در بحران جنوب ایفا میکنند.
این تفاوتها باعث شده پروژه امارات برای ایجاد منطقه نفوذ در شرق یمن با مانع جدی مواجه شود.
نقش عمان؛ موازنهگر خاموش اما مؤثر
اقدام عمان در بازگشایی گذرگاه مرزی و پایین آوردن پرچم جنوب، پیام سیاسی آشکاری داشت: مسقط اجازه نخواهد داد مرزهایش به منطقه نفوذ گروههای مسلح وابسته به ابوظبی تبدیل شود.
این موضع سیاسی، جایگاه قبایل مخالف دخالت خارجی را تقویت کرده و ثبات شرقی یمن را تضمین میکند. عمان تلاش دارد از انتقال تنشهای جنوب به مرزهای خود جلوگیری کند و همین سیاست، بهطور طبیعی به تقویت مقاومت اجتماعی در المهره منجر شده است.
المهره؛ سد راهبردی در برابر نفوذ امارات و شکست شورای انتقالی
آنچه امروز در المهره جریان دارد، شکست آشکار راهبرد «کنترل از بیرون» است. شورای انتقالی تصور میکرد که با جابهجایی نیروها، نمایش قدرت نظامی و بسیج چند چهره محلی میتواند واقعیت اجتماعی یک استان ریشهدار را تغییر دهد. اما ساختار قبیلهای، نقش عمان و مقاومت اجتماعی در برابر پروژههای تجزیهطلبانه، مانع از تحقق این هدف شده است.
به همین دلیل، ناکامی شورای انتقالی در تبدیل المهره به «حضرموت دوم» نه یک حادثه گذرا، بلکه نشانهای از محدودیت راهبرد امارات در شرق یمن است. حضور نظامی بدون پذیرش اجتماعی، پیروزی محسوب نمیشود و هرچه فشار خارجی افزایش یابد، مقاومت داخلی نیز بیشتر خواهد شد.
مقاومت اجتماعی و نقش عمان؛ سد نفوذ خارجی در شرق یمن
تحولات اخیر المهره نشان داد که راهبردهای خارجی برای کنترل شرق یمن با شکست مواجه شدهاند. شورای انتقالی و حامیان منطقهایاش نتوانستند ساختار اجتماعی و قبیلهای این استان را تغییر دهند. نقش عمان بهعنوان موازنهگر خاموش، همراه با انسجام قبایل، سد محکمی در برابر پروژههای تجزیهطلبانه ایجاد کرده است.
این شکست نهتنها محدودیت راهبرد امارات را آشکار میکند، بلکه نشان میدهد که هرگونه تلاش برای تحمیل نفوذ خارجی بر المهره، با مقاومت اجتماعی و سیاسی روبهرو خواهد شد. شرق یمن، برخلاف تصور حامیان تجزیه، به آسانی به حضرموت دوم تبدیل نخواهد شد.