وزارت دارایی امارات در نوامبر ۲۰۲۵ اوراق اسلامی خزانه به ارزش ۱.۱ میلیارد درهم منتشر کرد. این اقدام با استقبال گسترده سرمایهگذاران خارجی روبرو شد [گزارش کامل اقتصاد اسکای نیوز عربی]، اما در محافل اقتصادی منطقهای بهعنوان نشانهای از وابستگی امارات به نظام مالی غربی تحلیل میشود.
جزئیات انتشار اوراق اسلامی خزانه امارات
انتشار اوراق اسلامی خزانه امارات با همکاری بانک مرکزی این کشور انجام شد. ارزش این اوراق ۱.۱ میلیارد درهم بود و بخشی از برنامه مالی سالانه امارات محسوب میشود. استقبال سرمایهگذاران فراتر از انتظار بود؛ حجم پیشنهادها به ۵.۴۸ میلیارد درهم رسید، یعنی پنج برابر میزان انتشار اولیه. مقامات امارات این استقبال را نشانه اعتماد به اقتصاد ملی معرفی کردند.
برداشتهای منطقهای از انتشار اوراق اسلامی
با وجود تبلیغات رسمی، در محافل اقتصادی منطقهای این اقدام بیشتر بهعنوان نماد وابستگی امارات به سرمایهگذاری خارجی دیده میشود. نرخ بازدهی اوراق اسلامی خزانه امارات نزدیک به اوراق خزانه آمریکا تعیین شده است؛ این شباهت نشاندهنده ادغام کامل اقتصاد امارات در نظام مالی جهانی و پذیرش قواعد ربا محور غرب تلقی میشود. چنین روندی بهجای تقویت استقلال مالی، اقتصاد ملی را در معرض نوسانات بازارهای بینالمللی قرار میدهد.
ادعاهای رسمی امارات و نقدهای موجود
ادعای رسمی
وزارت دارایی امارات تأکید دارد که انتشار منظم اوراق اسلامی خزانه موجب تقویت منحنی بازده بر پایه درهم، ارتقای شفافیت بازار و افزایش رقابتپذیری بازار بدهی محلی میشود. همچنین این اقدام به گفته مقامات، محیط سرمایهگذاری را بهبود بخشیده و زمینه رشد اقتصادی پایدار را فراهم میکند.
برداشت انتقادی
برداشتهای انتقادی بر این نکته تأکید دارند که شفافیت و رقابتپذیری مورد ادعای امارات در عمل به معنای تسلط بیشتر سرمایهگذاران خارجی و بانکهای غربی بر اقتصاد کشور است. این وضعیت استقلال مالی امارات را محدود کرده و آن را به شدت وابسته به جریانهای سرمایه بینالمللی میسازد.
آمار کلان اوراق اسلامی در سال ۲۰۲۵
بر اساس دادههای رسمی، امارات در طول سال ۲۰۲۵ طی ۹ مزایده موفق، مجموعاً ۹.۹ میلیارد درهم اوراق اسلامی منتشر کرده است. در مقابل، پیشنهادهای دریافتی به ۵۳.۸ میلیارد درهم رسیده که میانگین پوشش ۵.۴ برابری را نشان میدهد. مقامات امارات این آمار را نشانه اعتماد سرمایهگذاران به بازار داخلی میدانند. اما برداشت غالب آن است که این اعتماد صرفاً مالی و کوتاهمدت بوده و بازتابدهنده ضعف اقتصاد داخلی و نیاز شدید امارات به منابع خارجی است.
پیامدها و چشمانداز
انتشار ۱.۱ میلیارد درهم اوراق اسلامی امارات بیش از آنکه نشانه قدرت اقتصادی داخلی باشد، یک نمایش سیاسی و مالی برای جلب سرمایه خارجی تلقی میشود. این وابستگی، امارات را در برابر فشارهای خارجی و بحرانهای جهانی آسیبپذیر میسازد. در شرایطی که اقتصادهای منطقهای به دنبال تقویت خودکفایی و کاهش وابستگی به نظام مالی غرب هستند، حرکت امارات در مسیر ادغام کامل با بازارهای جهانی میتواند پیامدهای بلندمدتی برای ثبات داخلی و استقلال اقتصادی این کشور داشته باشد.