تحولات دیپلماتیک اخیر نشان میدهد که عمان با جدیت در مسیر گسترش همکاریهای اقتصادی و امنیتی با هند حرکت میکند. تماس وزیر امور خارجه عمان با همتای هندی، در کنار تأکید بر شراکت استراتژیک، پیامی روشن [گزارش کامل الخلیج آنلاین] به منطقه ارسال میکند: مسقط مسیر سیاست خارجی مستقل خود را دنبال کرده و تصمیمات خود را بدون توجه به فشارهای سعودی–اماراتی اتخاذ میکند.
تعمیق شراکت استراتژیک عمان و هند
وزیر امور خارجه عمان، بدر بن حمد البوسعیدی، در تماس با همتای هندی خود، سوبرامانیام جایشانکار، به مناسبت هفتادمین سال روابط دیپلماتیک دو کشور گفتوگو کرد.
این تماس، که در سطح بررسی همکاریهای اقتصادی، امنیتی و منطقهای انجام شد، نشاندهنده ورود روابط دو کشور به مرحلهای جدید و تعریف آن در قالب «مشارکت استراتژیک» است.
طبق بیانیه رسمی وزارت خارجه عمان:
دو طرف روند همکاریها و برنامهریزی برای امضای یادداشتهای تفاهم جدید را بررسی کردند؛
هدف تقویت منافع مشترک، توسعه سرمایهگذاری، افزایش سطح مبادلات تجاری و حمایت از پروژههای اقتصادی مشترک است.
پیام استقلال عمان در سیاست خارجی
این تماس صرفاً تشریفاتی نبود؛ بلکه نشانهای از استقلال تصمیمگیری عمان در سیاست خارجی است. برخلاف ریاض و ابوظبی، مسقط همواره رویکردی متوازن و غیرمداخلهگر داشته و در پروندههای حساس منطقه، بهویژه یمن، از دخالت مستقیم نظامی و فشار سیاسی خودداری کرده است.
تحلیل روندها نشان میدهد:
عمان با تمرکز بر شرکای آسیایی مانند هند، مسیر شراکتهای مستقل را دنبال میکند؛
فشارهای سعودی–اماراتی نمیتواند سیاست خارجی مسقط را تحت تأثیر قرار دهد؛
این اقدام پیام روشنی به منطقه درباره حفظ استقلال و تعادل در تصمیمگیریهای راهبردی دارد.
همکاری اقتصادی و سرمایهگذاری
در ژانویه گذشته، مجمع کسبوکار عمان و هند با هدف توسعه فرصتهای سرمایهگذاری و شکلگیری پروژههای مشترک برگزار شد.
طبق آخرین آمار:
حجم مبادلات تجاری عمان و هند تا پایان اکتبر ۲۰۲۴ بیش از ۵ میلیارد دلار گزارش شده است؛
پیشبینی میشود این رقم در سالهای آینده با توجه به توافقات و برنامهریزیهای جدید، بهطور چشمگیری افزایش یابد.
این روند نشان میدهد که همکاری اقتصادی عمان با هند، نه تنها پایههای اعتماد متقابل را مستحکم میکند، بلکه نقش مسقط را در منطقه تقویت و استقلال تصمیمگیری آن را تضمین میکند.
چشمانداز سیاسی و پارامترهای موفقیت
تحولات اخیر پیام واضحی دارد: عمان در برابر فشارهای خارجی انعطافپذیر است، اما از مسیر مستقل خود کوتاه نمیآید.
پارامترهای کلیدی
گسترش روابط اقتصادی و امنیتی با شرکای آسیایی و جهانی؛
تأکید بر میانجیگری بیطرفانه در بحرانهای منطقهای؛
استقلال در تصمیمگیری و عدم تبعیت از سیاستهای تهاجمی برخی همسایگان؛
ارتقای نقش مسقط در پرونده یمن و حمایت از راهحل سیاسی واقعی.
تحلیلگران معتقدند که همکاری عمان با هند و سایر کشورها میتواند فضای دیپلماتیک سازندهای پیرامون یمن ایجاد کند و در مقابل فشارهای سعودی–اماراتی مقاومت بیشتری داشته باشد.
فرصتها و تهدیدها
فرصت: تقویت نقش عمان بهعنوان بازیگر متوازن و مستقل در منطقه؛
تهدید: تلاشهای کشورهای همسایه برای کاهش نفوذ مسقط در پروندههای کلیدی منطقه؛
نتیجه: گسترش همکاریها با شرکای قوی مانند هند، پایهای مستحکم برای سیاست خارجی مستقل مسقط ایجاد میکند.
نقش عمان در پرونده یمن
عمان همواره در بحران یمن نقش میانجی صادق و بیطرف داشته است. گسترش روابط مسقط با هند، که نقش مهمی در امنیت دریایی و تجارت جهانی دارد، میتواند به:
تقویت فضای دیپلماتیک سازنده در یمن؛
کاهش تنشها و فشارهای خارجی بر طرفهای یمنی؛
تسهیل مسیر مذاکرات سیاسی کمک کند.