در حالی که جهان شاهد ویرانی و کشتار در غزه بود، گزارش تازهای نشان میدهد [گزارش کامل ۲۶ سپتامبر] دهها کشور با صادرات نفت و سوخت به اسرائیل، ماشین جنگی این رژیم را روشن نگه داشتند. این واقعیت، پرسشهای جدی درباره مسئولیت اخلاقی و حقوقی دولتها در قبال نسلکشی مطرح میکند.
نقش کشورهای صادرکننده نفت در جنگ غزه
سازمان غیردولتی «أویل چینج اینترناشنال» اعلام کرده است که ۲۵ کشور در طول جنگ اسرائیل علیه نوار غزه، این رژیم را به نفت و مشتقات نفتی تجهیز کردهاند. این اقدام بخشی از «نظام انرژی فسیلی» توصیف شده که هم به بحران اقلیمی و هم به آنچه «نسلکشی» خوانده شده دامن زده است.
آمار صادرات نفت به اسرائیل
نفت خام
بر اساس گزارش منتشرشده در اجلاس «کوپ۳۰» در برزیل، جمهوری آذربایجان و قزاقستان مسئول تأمین حدود ۷۰ درصد نفت خام وارداتی اسرائیل بین ۱ نوامبر ۲۰۲۳ تا ۱ اکتبر ۲۰۲۵ بودهاند. این دو کشور با صادرات گسترده نفت، عملاً ستون فقرات انرژی اسرائیل را شکل دادند.
فرآوردههای نفتی
در بخش فرآوردههای نفتی نیز روسیه، یونان و ایالات متحده در صدر صادرکنندگان قرار دارند. آمریکا تنها کشوری است که سوخت ویژه هواپیماهای نظامی (JP-8) را برای ارتش اسرائیل فراهم کرده است؛ سوختی که مستقیماً در عملیات هوایی و بمبارانهای گسترده علیه مناطق مسکونی غزه به کار گرفته شد.
هشدار حقوقی و مسئولیت بینالمللی
«ایرین پیتروباولی»، پژوهشگر حقوق بشر در مؤسسه بریتانیایی حقوق بینالملل، هشدار داده است که کشورها موظفند به حکم موقت دیوان بینالمللی دادگستری درباره «پیشگیری از نسلکشی و مجازات آن» پایبند باشند. هرگونه کمک نظامی یا سوختی به اسرائیل میتواند آنها را در معرض اتهام مشارکت در نسلکشی قرار دهد. این هشدار بار حقوقی سنگینی دارد و میتواند آینده روابط بینالمللی کشورهایی را که همچنان به صادرات نفت ادامه میدهند، تحت تأثیر قرار دهد.
پیامدهای انسانی و اقتصادی
حمله اسرائیل به غزه که از ۸ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، به شهادت بیش از ۶۹ هزار فلسطینی و زخمی شدن ۱۷۰ هزار نفر—بیشتر کودکان و زنان—انجامید. سازمان ملل هزینه بازسازی غزه را حدود ۷۰ میلیارد دلار برآورد کرده است. این ارقام نشان میدهد که هر بشکه نفت صادرشده به اسرائیل، هزینهای سنگین برای مردم فلسطین به همراه داشته است.
مواضع حقوقی بینالمللی
در ژوئیه ۲۰۲۴، دیوان بینالمللی دادگستری در نظریه مشورتی خود اشغال سرزمینهای فلسطینی توسط اسرائیل را «غیرقانونی» اعلام کرد. همچنین یک کمیته ویژه سازمان ملل اسرائیل را به ارتکاب نسلکشی در غزه متهم نمود. این مواضع حقوقی بار دیگر بر ضرورت پاسخگویی کشورهایی که به اسرائیل سوخت رساندهاند تأکید میکند.
تحلیل و پیامدهای جهانی
این گزارش تنها یک سند فنی درباره جریانهای نفتی نیست؛ بلکه آینهای است که نشان میدهد چگونه اقتصاد انرژی جهانی میتواند به ابزار جنگ و نسلکشی بدل شود. در جهانی که بحران اقلیمی و عدالت اجتماعی به دغدغههای اصلی بدل شدهاند، ادامه چنین روندی نهتنها غیراخلاقی، بلکه ضد آینده بشریت است.
کشورهایی که امروز نفت و سوخت به اسرائیل صادر میکنند باید بدانند که تاریخ آنها را تنها بهعنوان بازیگران اقتصادی ثبت نخواهد کرد؛ بلکه بهعنوان شریکان در یک فاجعه انسانی به یاد خواهد آورد. سکوت یا بیتفاوتی در برابر این واقعیت، به معنای پذیرش نقش در چرخه خشونت است.
لزوم تغییر مسیر؛ انرژی برای صلح نه جنگ
مسئولیت اخلاقی و حقوقی ایجاب میکند که صادرات نفت و سوخت به اسرائیل متوقف شود و کشورها به جای تأمین ماشین جنگی، در مسیر بازسازی غزه و حمایت از حقوق بشر گام بردارند. تنها در این صورت است که میتوان امید داشت انرژی، به جای سوخت جنگ، به نیرویی برای صلح و عدالت تبدیل شود.