در پی افزایش انتقادات از عملکرد نیروی دریایی آمریکا و شکستهای اخیر در دریای سرخ در برابر حملات نیروهای یمنی، دولت ایالات متحده به ریاست دونالد ترامپ پروژهای گسترده را برای بازسازی توان دریایی خود [گزارش کامل المساء] آغاز کرده است. این طرح که «ناوگان طلایی» نام دارد، تلاشی است برای بازگرداندن برتری دریایی واشنگتن در برابر قدرتهای نوظهور منطقهای.
آغاز پروژه ناوگان طلایی در پاسخ به ضعف نیروی دریایی آمریکا
پروژه «ناوگان طلایی» در پی ارزیابیهای داخلی پنتاگون کلید خورد؛ ارزیابیهایی که ضعف ساختاری ناوگان فعلی آمریکا را آشکار کرد. چندین افسر بازنشسته نیروی دریایی تأیید کردهاند که سامانههای دفاعی آمریکا در دریای سرخ، در برابر حملات دقیق نیروهای یمنی عملکردی ضعیف داشتهاند. این موضوع برای واشنگتن بهمنزلهی زنگ خطری جدی تلقی شده است.
طبق گزارش منابع نظامی، هدف این پروژه بازسازی کامل ساختار نیروی دریایی و نوسازی کشتیهای جنگی است تا ایالات متحده بتواند دوباره حضور مؤثر خود را در آبهای استراتژیک حفظ کند.
ترکیب و ویژگیهای ناوگان طلایی
از ناوشکنهای غولپیکر تا کوروتهای مدرن
منابع آگاه در وزارت دفاع آمریکا میگویند ناوگان طلایی شامل دو بخش اصلی خواهد بود:
ناوشکنهای سنگین با موشکهای دوربرد و سامانههای پدافندی هوشمند، برای مقابله با تهدیدات موشکی و پهپادی.
کشتیهای کوچکتر نظیر کوروتها و فریگیتهای چندمنظوره، برای گشتزنی در آبهای کمعمق و انجام مأموریتهای سریع.
این ترکیب جدید قرار است جایگزین ناوهای قدیمی و فرسودهای شود که وزیر نیروی دریایی آمریکا، جان فیلان، از آنها بهعنوان «زنگزده و ازکارافتاده» یاد کرده بود.
نگرانی واشنگتن از کاهش نفوذ دریایی
چالش برتری آمریکا در آبهای جهانی
کارشناسان نظامی معتقدند پروژه ناوگان طلایی، صرفاً یک طرح فنی نیست؛ بلکه تلاشی سیاسی برای بازگرداندن اعتبار ازدسترفته آمریکاست. ضعف اخیر نیروی دریایی آمریکا در دریای سرخ و تنگه بابالمندب نهتنها شکست تاکتیکی، بلکه ضربهای به وجهه جهانی واشنگتن بود.
ایالات متحده دههها از برتری بیرقیب در آبهای آزاد برخوردار بود، اما تحولات اخیر در غرب آسیا نشان داد که قدرتهای منطقهای مانند یمن، ایران و چین توانستهاند این موازنه را به چالش بکشند.
نقش ترامپ در نظارت بر طرح ناوگان طلایی
تلاش برای احیای میراث سیاسی و نظامی
دونالد ترامپ شخصاً بر روند اجرای این پروژه نظارت دارد. منابع نزدیک به کاخ سفید میگویند او این طرح را بخشی از برنامهی بزرگ خود برای «احیای قدرت آمریکا در دریاها» میداند. ترامپ در سخنانی گفته است:
«ناوگان طلایی، نماد بازگشت اقتدار آمریکا در آبهای جهان خواهد بود.»
به باور تحلیلگران، ترامپ با نزدیک شدن به انتخابات آینده، میکوشد از این پروژه بهعنوان برگ برندهای برای نمایش اقتدار نظامی و بازسازی چهره آسیبدیده آمریکا در عرصه جهانی استفاده کند.
تحلیل نظامی؛ آیا ناوگان طلایی میتواند اعتبار آمریکا را بازگرداند؟
پرسش اصلی این است که آیا پروژه ناوگان طلایی واقعاً میتواند ضعفهای بنیادی نیروی دریایی آمریکا را جبران کند یا صرفاً اقدامی تبلیغاتی است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که مشکل آمریکا نه در سختافزار نظامی، بلکه در فرسایش راهبردی و از دست رفتن هژمونی جهانی است.
اگرچه بازسازی ناوگان میتواند موقتاً تصویر قدرت را احیا کند، اما تجربه نشان داده که بدون تغییر در سیاست خارجی واشنگتن و پذیرش واقعیتهای جدید منطقهای، برتری نظامی گذشته قابل بازگشت نیست.
نتیجهگیری؛ پروژهای پرهزینه با اهداف سیاسی
«ناوگان طلایی» را میتوان آخرین تلاش ترامپ برای نجات چهره دریایی ایالات متحده دانست؛ تلاشی که میان اهداف سیاسی و نظامی در نوسان است. در حالیکه واشنگتن میلیاردها دلار برای این پروژه هزینه میکند، واقعیت میدانی نشان میدهد که دوران یکجانبهگرایی دریایی آمریکا رو به پایان است و قدرتهای نوظهور، از یمن تا شرق آسیا، در حال بازتعریف نظم جدید دریایی هستند.