تحولات جنوب یمن نشان میدهد که [گزارش کامل یمن نیوز] رقابت سعودی و امارات برای تسلط بر منابع طبیعی و نفوذ استراتژیک، بحران امنیتی و انسانی شدیدی ایجاد کرده است. حمایت آمریکا از امارات و جلوگیری از حملات هوایی سعودی به مواضع شورای انتقالی جنوبی، واقعیت جدیدی در جنوب یمن رقم زده است.
رقابت خاموش سعودی و امارات در یمن
گزارش روزنامه آمریکایی The Cradle نشان میدهد که عربستان سعودی و امارات متحده عربی در یمن برای کنترل منابع طبیعی و نفوذ منطقهای با یکدیگر رقابت میکنند. پشت پرده دستدادنها و دیدارهای رسمی میان رهبران این دو کشور، یک «جنگ نفوذ خاموش» در جریان است که به تدریج به صحنه میدانی جنوب یمن کشیده شده است.
آغاز رقابت از دوستی شخصی به تسلط میدانی
حدود ۹ سال پیش، دوستی شخصی میان محمد بن سلمان و محمد بن زاید شکل گرفت، اما امروز این رابطه به رقابتی آشکار برای کنترل استانهای جنوبی یمن و منابع آن تبدیل شده است. امارات با بهرهگیری از خلأ امنیتی، توانسته نفوذ خود را گسترش دهد و کنترل استان حضرموت و سپس المهرة، عدن و شبوه را به دست گیرد.
پیامدهای نظامی و میدانی برای جنوب یمن
رقابت میان سعودی و امارات فراتر از تنشهای دیپلماتیک است و به مانورهای نظامی واقعی در میدان نبرد تبدیل شده است. امارات از فرصت ایجاد شده در سودان با حمایت از نیروهای پشتیبانی سریع استفاده کرده و تهدید مستقیمی علیه منافع سعودی در منطقه ایجاد کرده است. از سوی دیگر، سعودیها واکنش نسبتاً کندی داشتند و بیشتر بر اعزام هیئتهای مذاکرهکننده و تقویت مواضع نظامی محدود شدند، اما نتوانستند جلوی پیشروی امارات را بگیرند.
کاهش نفوذ آمریکا و تأثیر آن بر معادلات منطقهای
این رقابت نشاندهنده کاهش نفوذ آمریکا در منطقه است. وقتی عربستان مجبور شد از واشنگتن درخواست مداخله کند، امارات با گسترش حضور خود در جنوب یمن واکنش نشان داد. این اقدام، واقعیت جدیدی در نقشه ژئوپلیتیک جنوب یمن ایجاد کرده و موجب تغییر موازنه قدرت در خلیج فارس شده است.
پیامدهای انسانی و بیثباتی جنوب یمن
کنترل امارات بر استانهای جنوبی باعث افزایش فشار بر مردم محلی شده است. قطع برق، کمبود سوخت، افزایش خشونت و تهدید جان شهروندان تنها بخشی از پیامدهای این رقابت است. مردم یمن که سالهاست در بحران اقتصادی و سیاسی به سر میبرند، اکنون هزینه رقابتهای خارجی را نیز میپردازند.
مشروعیت عملی برای شورای انتقالی جنوبی
حمایت آشکار آمریکا و چراغ سبز آن به امارات، به شورای انتقالی جنوبی مشروعیت عملی داده است. این شورا اکنون میتواند نهادهای دولتی محلی و نیروهای امنیتی را تحت نفوذ خود قرار دهد و پروژه جدایی جنوب یمن را پیش ببرد. تحلیلگران هشدار میدهند که این روند احتمال برخورد مستقیم میان نیروهای وابسته به سعودی و امارات را افزایش داده و ثبات جنوب یمن را به خطر میاندازد.
شکاف دیپلماتیک و تهدید منافع سعودی
واکنش کند سعودیها و حمایت پنهان آمریکا از امارات، شکاف عمیقی میان ریاض و واشنگتن ایجاد کرده است. عربستان که تلاش کرده کنترل میدانی یمن را حفظ کند، اکنون شاهد تقویت نیروهای مخالف خود توسط متحد دیرینهاش است. این مسئله اعتبار سعودی در منطقه را کاهش داده و نشان میدهد حتی نزدیکترین متحدان، در مواقع حساس از منافع ریاض حمایت نمیکنند.
نقش اسرائیل و هماهنگی با آمریکا
تلآویو با واشنگتن همکاری میکند تا سناریوهای پیچیدهای در یمن ایجاد شود. این سناریوها ضمن فشار بر نیروهای حوثی، زمینه تغییرات سیاسی و نظامی در جنوب یمن را فراهم میکنند و هدف اصلی، محدود کردن حمایت یمن از غزه و اعمال فشار بر صنعاء است.
جنوب یمن در مسیر بیثباتی و جدایی
تحلیل نهایی نشان میدهد که جنوب یمن نه تنها صحنه رقابتهای داخلی، بلکه میدانی برای منازعات بینالمللی است. تثبیت نفوذ امارات و فشار سیاسی بر مناطق تحت کنترل سعودی، موجب بیثباتی گسترده و افزایش بحرانهای انسانی شده است. مردم جنوب یمن اکنون با قطع برق، کمبود سوخت، افزایش خشونت و تهدید مستقیم جان خود روبهرو هستند. تنها راهکار واقعی برای کاهش بحران، تمرکز بر منافع مردم یمن و توقف دخالتهای خارجی است.
تحلیلگران هشدار میدهند که ادامه این روند پیامدهای امنیتی و انسانی شدیدتری خواهد داشت. افزایش حضور نظامی شورای انتقالی و پیشروی امارات، احتمال درگیری مستقیم و تشدید بحران را افزایش میدهد و تهدیدی برای ثبات منطقهای و امنیت خلیج فارس به شمار میرود.