هیچ بازگشتی از مسیر ارتباط و تعامل عربستان و ایران وجود ندارد
علی رضا عنایتی سفیر جمهوری اسلامی ایران در عربستان در گفتگوی اختصاصی با روزنامه عکاظ تاکید کرد: توسعه و تحکیم روابط تهران و ریاض در راستای اجرای دستورات و عزم رهبران دو کشور برای تکمیل این روند برادرانه میان دو ملت و نزدیک‌تر کردن آنها به یکدیگر بوده است.
آقای عنایتی تاکید کرد: مسیر جدیدی که در دو سال اخیر برای توسعه و گسترش ارتباطات و تعامل دو کشور طی شد، مسیری برگشت ناپذیر است و منافع حاصل از تعمیق و تحکیم روابط دوجانبه تنها محدود به ایران و عربستان نمی شود، بلکه توسعه همکاری های منطقه ای و همبستگی بین کشورهای اسلامی به طور کلی را شامل می شود.
سفیر ایران در عربستان افزود: در طول دو سال، گام‌های ملموس و سنجیده‌ای برای تقویت و تحکیم روابط برداشته‌ایم و ارتباط و هماهنگی مستمری بین رهبران و مسئولان وجود دارد و دو کشور دارای ظرفیت‌های عظیم و منابع عظیمی هستند و توانایی همکاری در چندین زمینه را دارند که به رشد و شکوفایی کل منطقه کمک می‌کند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران با تشکر از مسؤولان در امور زائران ایرانی و انجام عمره و ارائه خدمات به آنان، خاطرنشان کرد: تعداد زائران در سال گذشته به ۹۰ هزار نفر رسیده است، در حالی که تاکنون حدود صد هزار نفر از شهروندان ایرانی در حال انجام مناسک حج عمره هستند.
با گذشت نزدیک به دو سال از امضای توافقنامه عربستان و ایران در پکن، سطحی که روابط به آن رسیده است را چگونه ارزیابی می کنید؟
ابتدا از روزنامه عکاظ به خاطر این گفت وگو و روشن کردن واقعیت روابط برادرانه پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران به ویژه پس از گذشت حدود دو سال از بازگشت آن تشکر می کنم.
این روابط در چند جهت توسعه یافته و رشد کرده است و روز به روز در حال توسعه است، زمینه هایی وجود دارد که در آن ها پیشرفت های زیادی داشته ایم، در حالی که برخی پرونده ها هنوز نیازمند کار و تلاش بیشتر است، اما به طور کلی می توان گفت که روابط ایران و عربستان با توجه به تحولات اخیر منطقه، پیشرفت چشمگیری داشته است و انشاءالله گذشته را اصلاح خواهیم کرد.
به عنوان مثال در چارچوب سیاسی ما با تماس های مستمر و رایزنی های دائمی بین مقامات دو کشور بسیار پیشرفت کرده ایم و توانسته ایم این تلاش ها را برای حمایت از ثبات منطقه و محدود کردن تشدید بحران ها و در راس آن تمرکز و توجه به موضوع فلسطین و حقوق ملت فلسطین به کار گیریم.
وزرای امور خارجه دو کشور دیدارها، دیدارها و ارتباطات مستمری را با هدف بررسی و گفتگو در مورد موضوعات مورد علاقه مشترک انجام دادند.
ما در اجرای توافقات جدی هستیم
آیا پس از نشست کمیته سه جانبه که در ریاض برگزار شد، فرصت های جدیدی در رابطه با جنبه های اقتصادی و تجاری وجود دارد؟
ایران و عربستان از موقعیت ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی مهمی در منطقه غرب‌آسیا برخوردارند، اما روابط اقتصادی و تجاری به نظر من نیازمند تلاش بیشتر است، بنابراین بازدیدهای متعددی از مقامات ذیربط در دو کشور انجام شد تا در مورد این پرونده ها بحث و تبادل نظر شود و در مورد امکانات، توانمندی ها و زمینه های کاری امیدوارکننده برای یافتن بستر کاری متفکرانه بین دو کشور، بررسی شود.
وزیر اقتصاد ایران در حاشیه نشست منطقه‌ای و بین‌المللی که در عربستان سعودی برگزار شد، با مقامات مربوطه دیدار کرد، اما معتقدیم هنوز در ابتدای راه هستیم و از نظر ساختار تجاری، قراردادهای قبلی را در حال اجرا داریم که می توانیم آنها را پیش ببریم و تجارت و اقتصاد که چارچوبی کلی برای کار اقتصادی بین دو کشور محسوب می شود
انشاءالله ما و برادران عربستانی در اجرای و فعال سازی همه توافقات جدی هستیم و تماس ها و رایزنی های مستمری در این زمینه داریم و در جلسات متعدد دوجانبه و از طریق کمیته مشترک سه جانبه بر این موضوع تاکید شده است.
ارتباط متقابل عربستان و ایران نه تنها در خدمت دو کشور است، بلکه به طور کلی در منطقه منعکس شده است، مبادله کالا، ایستگاه های ترانزیتی و جریان روان تردد و رفت و آمد شهروندان به نفع کل منطقه است و به پیشرفت آن با مشارکت مردم کمک می کند و امنیت و توسعه را به ارمغان می آورد.
آیا نشست دیگری برای کمیته مشترک عربستان، چین و ایران برگزار خواهد شد و آیا کمیته هنوز پرونده های حل نشده باقی مانده ای دارد؟
کار کمیته مهم و ضروری تلقی می شود و مستمر است و سه طرف کار مشترک را بررسی و ارزیابی می کنند و راه های توسعه روابط از طریق این کمیته با شتاب ثابت و بدون عجله و عقب نشینی در جلسه سوم این کمیته در حال پیشرفت است.
از زمان از سرگیری روابط، چه تعداد زائر ایرانی مناسک خود را به جا آورده اند و چگونه چنین مراسمی می تواند ارتباط و نزدیکی دو کشور را افزایش دهد؟
در موسم حج گذشته حدود ۹۰ هزار زائر ایرانی وارد سرزمین وحی شدند و از زمان احیای روابط، سفرهای عمره به طور مستمر آغاز شده است و تا کنون حدود ۱۰۰ هزار نفر از ایرانیان عمره را به جا آورده اند و تلاش می کنیم تعداد آنها را افزایش دهیم و آرزوی شهروندان خود را برای زیارت سرزمین وحی برآورده کنیم.
احیای روابط بحمدالله دسترسی ایرانیان به مسجد الحرام و مسجد النبی را مانند برادرانشان از کشورهای مختلف جهان اسلام تسهیل کرده است.
وضعیت تبادل گردشگری بین دو کشور چگونه است؟
حوزه گردشگری بین دو کشور امیدوارکننده است و گردشگران دو کشور می توانند از این مزیت در بازدید از آثار گردشگری، باستانی و تاریخی موجود در دو کشور بهره ببرند.
ایران با سرزمین دیدنی، طبیعت سرسبز، جنگل، دریا، کوه و آب و هوای متنوع، پذیرای گردشگران سعودی در فصول مختلف سال است.
شاید نزدیکی جغرافیایی به این امر کمک کند چرا که ما نمی خواهیم ارتباط دو ملت ما تنها به دیدارهای مذهبی محدود شود، بلکه به مردم عربستان می گوییم به ایران خوش آمدید و این یکی از خطاب هایی است که در بیانیه 15 فروردین 1392 وزیران امور خارجه دو کشور بر آن تاکید شده است.
ما به عنوان سفارت سهم خود را در زمینه تسهیل امور انجام می دهیم و خطوط هوایی مستقیم نیز انشاالله این امر را تسهیل می کنند و هم اکنون هفته ای چهار پرواز تجاری برنامه ریزی شده از دمام به مشهد انجام می دهند و انشالله با هماهنگی با طرف سعودی به زودی افزایش خواهند یافت.
نرخ «مبادله تجاری» بین دو کشور تا چه حد رسیده است و چگونه می توان آن را بین دو کشور همسایه که دارای منابع و قابلیت های عظیمی هستند افزایش داد و افزایش داد؟
تراز تجاری تهران و ریاض در سال 2016 به 800 میلیون دلار رسیده بود که پس از آن کاهش یافت، اما اکنون تلاش های مجدانه ای برای افزایش آن در حال انجام است و علیرغم اراده صادقانه دو طرف، هنوز مبادلات تجاری بین آنها به حد مطلوب نرسیده است.
ما در حال حاضر سخت در تلاش هستیم تا بر موانع غلبه کنیم، دیدگاه ها و ایده ها را با هم مطرح و مشورت کنیم چگونه کار اقتصادی را توسعه دهیم و تجارت بین دو کشور را تحریک کنیم.
از سوی دیگر، کار تجاری و سرمایه‌گذاری مستلزم تفاهم‌نامه‌ها و توافق‌هایی است که این فرآیند را چارچوب‌بندی می‌کند، و ممکن است قبلاً در صحبت‌هایم درباره موافقت‌نامه عمومی تجارت و اقتصاد که در سال 1998 میلادی در تهران توسط دو وزیر خارجه امضا شد، به شما اشاره کرده باشم.
توافق نامه ای که بر اساس آن پروازهای تجاری، پروازهای حج و عمره و همچنین در حمل و نقل دریایی بازگردانده شد.
ما پیش نویس توافقنامه حمل و نقل زمینی را ارائه کرده ایم و مذاکرات بین تهران و ریاض در مورد آن ادامه دارد تا به نتایجی برسیم که جاه طلبی های دو طرف را برآورده کند.
اهمیت تبادلات فرهنگی و نقش آن در تحکیم و شکوفایی روابط بین دو کشور بر شما پوشیده نیست اما چگونه بازدیدهای متقابل می تواند به ایجاد پل های فرهنگی بین ریاض و تهران و افزایش فرصت های هنری و رسانه ای برای شهروندان کمک کند؟
قبل از پاسخ نمی‌توانم از مشورت‌ها راهنمایی‌های مهم رهبری دو کشور در جهت تقویت و توسعه روابط در جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، رسانه‌ای، گردشگری، علمی و پژوهشی ستایش نکنم و همه اینها روابط را تقویت و تحکیم می‌کنند که با نیت صادقانه رهبرانی که از آنها مراقبت کرده‌اند و مایل به تداوم این روابط هستیم.
روابط مردمی بین شهروندان دو کشور برای تقویت روابط مهم است و در اینجا نقش روشنفکران، اندیشمندان و اساتید دانشگاه مطرح می شود.
لازم به ذکر است رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات دیپلماتیک ایران با اعتقاد به اهمیت این موضوع اخیراً به عربستان سعودی سفر کرد و با رئیس مؤسسه مطالعات دیپلماتیک شاهزاده سعود الفیصل دیدار و در نشست تخصصی هم اندیشی در این زمینه شرکت کرد.
در پایان باید بار دیگر تاکید نمایم مسیر جدیدی که در دو سال اخیر برای توسعه و گسترش ارتباطات و تعامل دو کشور طی شده، مسیری برگشت‌ناپذیر است و منافع تعمیق و تحکیم این روابط دوجانبه تنها محدود به ایران و پادشاهی نخواهد شد، بلکه توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و همبستگی کشورهای اسلامی را به طور کلی در بر خواهد گرفت.