دوران قبل از استقلال در قطر.

پس از پایان قرارداد تحت‌الحمایگی با بریتانیا در سال ۱۹۷۱، قطر به همراه هفت دولت دیگر تحت حمایت بریتانیا، به دنبال ایجاد ساختار سیاسی مستقل بودند. در آن زمان هنوز تصمیم نهایی درباره شکل‌گیری امارات متحده عربی گرفته نشده بود، به همین دلیل قطر در ۳ سپتامبر ۱۹۷۱ استقلال خود را رسماً اعلام کرد.

در فوریه ۱۹۷۲، ولیعهد وقت قطر و امیر پیشین، با حمایت اعضای برجسته خاندان سلطنتی، پسرعموی خود، امیر احمد را از قدرت خلع کرد و خود به عنوان امیر جدید قطر اعلام شد. این انتقال قدرت بدون خشونت یا ناآرامی سیاسی رخ داد.

در جریان حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۱، قطر به نیروهای بین‌المللی به رهبری آمریکا اجازه داد تا از خاک آن به عنوان پایگاه نظامی استفاده کنند. این کشور همچنین درگیر اختلافات مرزی با همسایگان خود است؛ اختلاف با عربستان در دسامبر ۱۹۹۲ حل شد، اما مناقشه مرزی با بحرین بر سر جزایر هاوار همچنان پابرجاست.

در سال ۱۹۹۵، ولیعهد وقت قطر، شیخ حمد بن خلیفه آل‌ثانی، با خلع پدر خود از قدرت، رهبری کشور را بر عهده گرفت. این تغییر قدرت در حالی صورت گرفت که امیر وقت قطر، عملاً بیشتر اختیارات خود را پیش‌تر به پسرش تفویض کرده بود. شیخ حمد بلافاصله پس از به قدرت رسیدن، اقداماتی اصلاح‌طلبانه نظیر لغو سانسور مطبوعات و وعده برگزاری انتخابات دموکراتیک و اعطای حق رأی به زنان در سال ۱۹۹۹ را مطرح کرد.

در سال ۱۹۹۶، تلاش برای انجام یک ضد کودتا توسط هواداران امیر پیشین ناکام ماند. در این دوره، قطر به‌تدریج جایگاه استراتژیک خود را در منطقه خلیج فارس تقویت کرد و به میزبانی یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی ایالات متحده در منطقه تبدیل شد. این پایگاه، محل استقرار فرماندهی مرکزی آمریکا (CENTCOM) بود که نقش کلیدی در عملیات نظامی علیه عراق در سال ۲۰۰۳ ایفا کرد.

قطر همچنین در سیاست خارجی، رویکردی فعالانه در پیش گرفت. این کشور در جریان مداخله ناتو در لیبی در سال ۲۰۱۱ از مخالفان حکومت قذافی حمایت کرد و به یکی از بازیگران اصلی در حمایت مالی، لجستیکی و تسلیحاتی از مخالفان دولت سوریه تبدیل شد.

در کنار این اقدامات، قطر تلاش کرده است نقش میانجی در بحران‌های منطقه‌ای ایفا کند. از جمله، میانجی‌گری در اختلافات میان گروه‌های فلسطینی، نشست‌های مصالحه داخلی لبنان، و مشارکت در روند صلح در سودان و افغانستان. در همین راستا، در ژانویه ۲۰۱۲، اعلام شد که دفتر سیاسی طالبان به‌منظور تسهیل گفتگوهای صلح، در دوحه افتتاح خواهد شد.

در ۲۵ ژوئن ۲۰۱۳، در اقدامی غیرمنتظره و نمادین، شیخ حمد بن خلیفه آل‌ثانی از قدرت کناره‌گیری کرد و رهبری کشور را به پسرش، شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، واگذار نمود. تحلیل‌ها درباره دلایل این انتقال قدرت متنوع‌اند: برخی آن را نتیجه فشارهای خارجی، برخی دیگر ناشی از ملاحظات داخلی، و گروهی نیز آن را ناشی از تصمیم داوطلبانه امیر می‌دانند.

یکی از عوامل کلیدی در تسریع این فرایند، تمایل به کنار گذاشتن شیخ حمد بن جاسم، نخست‌وزیر و وزیر خارجه وقت قطر بود. وی که نقشی محوری در سیاست خارجی فعال قطر، به‌ویژه در بحران سوریه، ایفا می‌کرد، در نخستین روز به قدرت رسیدن شیخ تمیم، از تمامی مناصب سیاسی و اقتصادی کنار گذاشته شد. البته این رویداد بدون تأثیر از فشارهای خارجی و انتقادات نسبت به سیاست‌های مداخله‌جویانه قطر در منطقه نبوده است.