جدال آشکار میان تلآویو و ریاض بار دیگر نشان داد که پروژه عادیسازی روابط، به جای مسیر صلح، به میدان فشار و معامله سیاسی تبدیل شده است. مقامات اسرائیلی شروط عربستان را رد کرده و آن را «توهم فشار» خواندهاند [گزارش کامل ypagency]، در حالی که تحلیلگران سعودی این شروط را بخشی از راهبرد جدید ریاض برای تثبیت جایگاه منطقهای میدانند.
روایت اسرائیلیها؛ تهدید امنیتی و باجگیری
ایلی کوهن، وزیر انرژی رژیم صهیونیستی، در اظهاراتی بیسابقه گفت:
«اگر قرار باشد بهای عادیسازی تشکیل دولت فلسطینی باشد که امنیت ما را تهدید کند… این عادیسازی به جهنم برود.»
تحلیلگران اسرائیلی تأکید دارند که شروط عربستان—تشکیل دولت فلسطینی، دریافت جنگندههای F-35 و تضمینهای هستهای—امنیت اسرائیل را به خطر میاندازد و عملاً به معنای باجگیری سیاسی است. روزنامه معاریو نیز این شروط را سوءاستفاده از نیاز آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف جدید منطقهای توصیف کرد.
نگاه رسانههای اسرائیلی
ادی کوهن، فعال رسانهای صهیونیست، در یک ویدئوی جنجالی با لحنی توهینآمیز خطاب به عربستان گفت:
«شروطتان را نگه دارید و ببرید برای قطریها و کویتیها! ۸۰ سال بدون شما زندگی کردیم… اسرائیل از هر زمان دیگری قدرتمندتر است.»
این موضع نشاندهنده اعتماد به قدرت نظامی اسرائیل و رد هرگونه فشار خارجی است.
روایت سعودیها؛ معامله بزرگ و فشار راهبردی
در مقابل، تحلیلگران سعودی معتقدند افزایش شروط ریاض بخشی از راهبرد جدید محمد بنسلمان برای تثبیت جایگاه منطقهای است. آنان میگویند عربستان تلاش دارد عادیسازی را به یک معامله بزرگ تبدیل کند؛ معاملهای که شامل تشکیل دولت فلسطینی، دریافت جنگندههای پیشرفته و تضمینهای هستهای باشد.
نگاه ناظران عربستانی
به باور این ناظران، ریاض از نیاز آمریکا برای تشکیل محور جدید ضدایران بهرهبرداری میکند و با بالا بردن سقف شروط، میخواهد بیشترین امتیاز را پیش از توافق به دست آورد. این رویکرد، از نگاه سعودیها، نه باجگیری بلکه استفاده هوشمندانه از شرایط ژئوپلیتیک منطقه است.
پشتپرده تحولات
در حالی که ترامپ عربستان را «همپیمان اصلی غیرناتویی» اعلام و توافق دفاعی با محمد بنسلمان امضا کرده است، جنگ لفظی میان مقامات دو طرف شعلهور شده است. منابع سیاسی میگویند واشنگتن بهدنبال پیوند دادن ریاض و تلآویو در محور ضدایران است، اما مخالفتهای داخلی در اسرائیل نشان میدهد که سران این رژیم با نقشآفرینی سعودی بهعنوان «طرف تحمیلکننده شروط» مخالفند.
مسیر پیشروی گفتوگوها
تحلیلگران اسرائیلی هشدار میدهند که هرگونه توافق مشروط به تشکیل دولت فلسطینی یا دریافت جنگندههای پیشرفته، امنیت تلآویو را تضعیف خواهد کرد. در مقابل، ناظران سعودی تأکید دارند که این شروط بخشی از معاملهای راهبردی است که میتواند موازنه قدرت منطقهای را تغییر دهد. در نهایت، این جدال آشکار نشان میدهد که پروژه عادیسازی نه یک مسیر ساده، بلکه صحنهای از فشار متقابل و معاملههای پیچیده است.