در بحرین، پروژههای دولتی بیشتر به نمایشهایی رسانهای شبیه هستند [گزارش کامل مرآة البحرین] تا طرحهای اجرایی واقعی. برای افتتاح یک پروژه، دیگر نیازی به ساخت آن نیست؛ کافی است دوربین، یک صفحه نمایش LED بزرگ، وزیر خوشبرخورد و یک پاورپوینت با عنوان «پروژه ملی پیشرو» فراهم باشد. پس از آن، شهروندان باید سالها منتظر تحقق وعدهها بمانند. این وضعیت، مملکت فتوشاپ نام گرفته است، جایی که تصویر جایگزین محتوا میشود.
پروژههای خیالی: از مترو تا مارینا وست
یکی از این پروژهها، متروی بحرین است که تقریباً هر سه سال یک بار معرفی میشود اما هنوز حتی یک واگن ندارد. این پروژه شبیه دوستی است که هر سال در عید از او میشنویم اما هرگز نمیبینیم.
پروژه «مارینا وست» نیز که در سال ۲۰۰۷ به عنوان شهرک مسکونی لوکس با سرمایهگذاری ۷۰۰ میلیون دلار معرفی شد، هرگز به واقعیت نپیوست [تحلیل وضعیت اقتصادی در بحرین] و تنها آرزوهای مردم را در دریا غرق کرد. این پروژه ناپدید شد و سرمایهگذاران و شهروندان را با مشکلات حقوقی و مالی مواجه کرد.
فقدان پاسخگویی و هدررفت منابع
مسئولان بحرینی به جای پذیرش اشتباهات، افراد ناکارآمد را در مناصب جدید دوباره به کار میگیرند و پروژههای متوقفشده را سالها در مرحله «در دست بررسی» نگه میدارند. جزایر مصنوعی نیز به سرمایهگذاران خارجی فروخته میشوند و شهروندان تنها به انتظار خانه خود مینشینند، انگار در قرعهکشی مسکن شرکت کردهاند. امروز مردم بحرین حتی به حفاریهای خیابانی هم شک دارند؛ آیا این حفاریها واقعی است یا صرفاً تدارکات رسانهای؟
توسعه زینتی و مشکلات سیستمی
توسعه در بحرین به مفهومی زینتی تبدیل شده که همچون عمل زیبایی، چهره را میپوشاند اما مشکلات اساسی را حل نمیکند. رسانههای رسمی، پارلمان و نهادهای نظارتی از پیگیری این مسائل غافلاند. پروژههای خیالی صرفاً شکست نیستند، بلکه نشانه بیماری عمیقتر سیستمی هستند که تصور میکند تصویر، جایگزین محتواست و توسعه تنها شعار است، نه زندگی واقعی.
راه حل: از نمایش تا تحقق
راهحل، پایان دادن به این نمایشها و اولویت دادن به اجرا و تحقق واقعی پروژهها است. نیاز به رسانههایی پرسشگر، حکومتی پاسخگو و کشوری که واقعاً برای مردم ساخته شود، نه فقط برای نمایش و تبلیغات، احساس میشود. در بحرین همه چیز ساخته میشود: برجها، جزایر و حتی وهمها، اما انسان، خیر.