با ادامه بحران انسانی فاجعهبار در نوار غزه، گزارشهایی جنجالی مصر و امارات را به همدستی در سیاستهایی متهم میکنند که به «گرسنگی دادن سازمانیافته» مردم این منطقه فلسطین منجر شده است. هرچند هر دو کشور این اتهامات را قویاً رد میکنند، اما شواهد و تحلیلهای موجود نقش پیچیدهتر و گاه متناقضی را از این دو بازیگر عربی در بحران غزه نشان میدهد.
نقش مصر: امنیت یا فشار؟
مصر از ابتدای جنگ غزه در اکتبر ۲۰۲۳، گذرگاه مرزی رفح را تا حد زیادی بسته نگه داشته است. این گذرگاه که شریان حیاتی غزه برای ورود کالا و خروج بیماران بود، تنها در موارد معدودی برای انتقال آسیبدیدگان یا ارسال کمکها بازگشایی شده است. این سیاست به تشدید وضعیت انسانی در غزه کمک کرده است.
علاوه بر این، ارتش مصر هزاران تونل زیرزمینی میان رفح و غزه را که بسیاری از آنها مسیر انتقال سوخت، غذا و دارو بودند، نابود کرده است. قاهره این اقدامات را به نگرانی از تهدیدات امنیتی در شبهجزیره سینا مرتبط میداند و هرگونه همدستی در گرسنگی دادن به غزه را قویاً رد کرده است.
با این حال، منتقدان معتقدند که سختگیری مصر در مرز رفح، خواسته یا ناخواسته، به سیاستهای محاصره رژیم صهیونیستی کمک کرده و فشار بر مردم غزه را افزایش داده است.
نقش امارات: کمک انسانی با چاشنی سیاست؟
امارات در ظاهر با همکاری اردن، محمولههای قابل توجهی از کمکهای هوایی را به غزه ارسال کرده و هدف آن را کاهش رنج غیرنظامیان اعلام کرده است. تا کنون بیش از ۳۷۲۵ تن کمک از طریق ۱۹۳ پرواز هوایی ارسال شده است.
اما در پشت پرده، ابعاد دیگری از نقش امارات مطرح است:
* مخالفت با مکانیسم اسرائیلی – آمریکایی: ابوظبی در مه ۲۰۲۵ (اردیبهشتماه) با مکانیسم جدید توزیع کمکها که از سوی آمریکا و رژیم پیشنهاد شده بود، مخالفت کرد و آن را ابزاری برای کنترل سیاسی غزه توصیف نمود.
* اختلاف با مصر بر سر بازسازی: برخی منابع فاش کردهاند که امارات در پشتپرده در تلاش برای خنثیسازی طرح مصر برای بازسازی غزه پس از جنگ است. این اختلاف نشاندهنده رقابت بر سر نفوذ در آینده غزه است.
در مجموع، وضعیت غزه نه تنها یک بحران انسانی، بلکه صحنه پیچیدهای از رقابتهای منطقهای و ملاحظات سیاسی است. هرچند مصر و امارات اتهامات مربوط به همدستی در گرسنگی دادن به غزه را رد میکنند، اما سیاستها و اقدامات آنها، خواسته یا ناخواسته بر شدت بحران انسانی تأثیر گذاشته و پیچیدگیهای ژئوپلیتیکی منطقه را آشکارتر میسازد.