دریای سرخ بار دیگر به صحنه رقابت جدی میان عربستان سعودی و امارات تبدیل شده است. عقبنشینی سعودیها از برخی پایگاههای نظامی در جزیره «میون» و سواحل جنوبی یمن [گزارش کامل یمن نیوز]، در نگاه نخست ممکن است نشانهای از کاهش نفوذ ریاض تلقی شود، اما بررسی دقیقتر نشان میدهد که این اقدام بخشی از یک استراتژی حسابشده برای مهار نفوذ امارات و بازتعریف حضور سعودیها در منطقه است.
عقبنشینی تاکتیکی و استراتژی جدید
عربستان سعودی در شرایطی از برخی پایگاههای خود عقبنشینی کرد که اختلافات میان ریاض و ابوظبی به اوج رسیده بود. این عقبنشینی، برخلاف برداشت اولیه، به معنای کاهش نفوذ نیست؛ بلکه فرصتی برای تمرکز بر توافقات استراتژیک با کشورهای ساحلی و تقویت حضور دیپلماتیک و نظامی در نقاط کلیدی دریای سرخ است.
دیپلماسی فعال ریاض
سعودیها بلافاصله وارد فاز دیپلماتیک شدند و رئیسجمهور اریتره، اِسیاس آفورکی، را به ریاض دعوت کردند. اریتره، بهعنوان یکی از کشورهای کلیدی ساحلی دریای سرخ، میزبان بزرگترین پایگاههای اماراتی در «عصب» است. این دیدار نشاندهنده تلاش ریاض برای ایجاد توافقهای جدید و تقویت جایگاه خود در منطقه است؛ بهویژه در شرایطی که امارات قصد دارد با گسترش نفوذ نظامی و اقتصادی، حضور خود را تثبیت کند.
رقابت بر سر منابع و مسیرهای استراتژیک
این تحولات نشانهای آشکار از نزاع میان دو بازیگر خارجی بر سر منابع و مسیرهای حیاتی یمن و دریای سرخ است.
– امارات با استفاده از شبکهای از پایگاهها و نیروهای محلی، تلاش میکند کنترل گذرگاههای دریایی را در دست گیرد.
– عربستان سعودی در مقابل، با دیپلماسی فعال و توافقات منطقهای، به دنبال مهار این نفوذ است.
این رقابت نه تنها امنیت ملی یمن را تهدید میکند، بلکه باعث افزایش تنشها و بیثباتی در کل منطقه میشود.
تلاش برای دور نگه داشتن دریای سرخ از نفوذ خارجی
ریاض به وضوح تلاش دارد دریای سرخ را از نفوذ کشورهای غیرساحلی، بهویژه امارات، دور نگه دارد. تحرکات دیپلماتیک در اریتره و جیبوتی بخشی از کمپین سعودیها برای مهار نفوذ ابوظبی محسوب میشود. این رقابت اقتصادی و نظامی، علاوه بر پیامدهای امنیتی، بر مناسبات سیاسی و اجتماعی کشورهای ساحلی نیز تأثیر مستقیم دارد و ممکن است تعادل قوا در منطقه را به نفع عربستان سعودی تغییر دهد.
عقبنشینی از «میون»؛ بازتعریف حضور سعودیها
عقبنشینی سعودیها از جزیره «میون» و سواحل جنوبی یمن نباید بهعنوان کاهش نفوذ برداشت شود. برعکس، این اقدام به آنها امکان میدهد تمرکز خود را بر توافقات استراتژیک با کشورهای ساحلی و تقویت حضور دیپلماتیک و نظامی در نقاط کلیدی دریای سرخ افزایش دهند. این سیاست، برخلاف اقدامات امارات، بر اساس حفظ ثبات و امنیت مسیرهای حیاتی است و نه ایجاد واقعیتهای جدید با استفاده از نیروهای خارجی و شبهنظامیان محلی.
پیامدهای امنیتی و اقتصادی
– حضور پایدار و کنترلشده سعودیها میتواند مانع از تسلط یک کشور خاص بر مسیرهای دریایی و میادین نفتی شود.
– اقدامات امارات، با هدف تثبیت نفوذ خود و تحمیل واقعیتهای جدید، همواره باعث افزایش تنش و بیثباتی میشود.
– رقابت میان ریاض و ابوظبی، علاوه بر یمن، بر آفریقا و مسیرهای دریایی بینالمللی نیز اثرگذار است.
استراتژی گستردهتر ریاض
تلاش عربستان سعودی برای عقد توافقهای جدید با اریتره و جیبوتی، بخشی از استراتژی گستردهتر برای مهار نفوذ امارات و حفظ ثبات در منطقه است. این سیاست نشان میدهد که ریاض به دنبال تثبیت جایگاه خود بهعنوان قدرت اصلی دریای سرخ است؛ جایگاهی که میتواند بر معادلات امنیتی و اقتصادی منطقه تأثیر مستقیم بگذارد.
جمعبندی – دریای سرخ در آستانه بازآرایی قدرت
تحرکات اخیر عربستان سعودی در دریای سرخ، نمونهای روشن از پیچیدگیهای امنیتی و اقتصادی منطقه است. رقابت با امارات بر سر مسیرهای استراتژیک و منابع حیاتی، نه تنها آینده یمن بلکه آینده کل منطقه را تحت تأثیر قرار میدهد. تنها راه حفظ ثبات و امنیت، مقابله با نفوذ خارجی و حمایت از ظرفیتهای داخلی و کشورهای ساحلی است.