رقابت کشورهای متمول خلیج فارس بر سر نفوذ نرم در جهان اسلام به یکی از مسائل مهم این کشورها در سالهای اخیر تبدیل شده است. این موضوع به خصوص پس از افول وهابیت سعودی و قد کشیدن اسلام اماراتی در اکثر رویدادهای فرهنگی قابل ملاحظه است که در این میان فستیوال کتاب قاهره از این قاعده مستثنا نیست.
نمایشگاه بینالمللی کتاب قاهره بزرگترین نمایشگاه کتاب در آفریقا و جهان اسلام که در سال ۱۹۶۹ در قاهره بنیان نهاده شد، هر ساله میلیونها نفر بازدید کننده را به خود جذب مینماید.
در سال ۲۰۱۸ میزان بازدیدکنندگان و خریداران کتاب در این نمایشگاه به ۴ و نیم میلیون نفر رسید و در سال ۲۰۰۶ این نمایشگاه بعد از نمایشگاه کتاب فرانکفورت، دومین نمایشگاه کتاب دنیا از حیث بازدیدکننده شناخته شد.
امسال نیز از 23 ام ژانویه لغایت 5 فوریه پنجاه و ششمین دوره این رویداد با شعار «بخوان»در حال برگزاری است و مجمع صلح ابوظبی تحت ریاست عبدالله بن بیه به عنوان نماینده امارات متحده عربی در این نمایشگاه حضور قابل توجهی دارد، از برگزاری نشست های مختلف تا بحث و بررسی کتاب “تنبيه المراجع على تأصيل فقه الواقع” نوشته بن بیه تا بازخورد رسانه ای گسترده این شرکت و همچنین بازدیدهای مقامات مصری به عنوان مثال وزیر فرهنگ مصر از این غرفه اشاره داشت.
مجمع صلح ابوظبی به ریاست عبدالله بن بیه که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد و با شعار ترویج صلح جهانی و تقریب ادیان به فعالیت میپردازد، با هدف ایجاد پلهای ارتباطی میان پیروان ادیان مختلف، مقابله با جریانات اسلام سیاسی شکل گرفت. این مجمع از طریق نشستها، کنفرانسها و صدور بیانیههایی تلاش کرده است تا نقش ویژه¬ای در پروژه اسلام تطبیعی ایفا کند.
با این تفسیر جایگاه این نهاد بهویژه در رابطه با سیاستهای منطقهای امارات و عادیسازی روابط با اسرائیل، توجهات و انتقادهای بسیاری را به خود جلب کرده است. یکی از انتقادات اصلی به مجمع صلح ابوظبی، همراستایی اهداف آن با سیاستهای منطقهای و دیپلماتیک امارات متحده عربی است. پر واضح است که این مجمع به ابزاری برای مشروعیتبخشی به روند عادیسازی روابط با اسرائیل تبدیل شده است، بهگونهای که اهداف دینی و فرهنگی آن در سایه منافع سیاسی قرار گرفتهاند. همچنین، تأکید این مجمع بر همگرایی ادیان و تقویت روابط با اسرائیل، بهعنوان پوششی برای نادیده گرفتن حقوق فلسطینیان تلقی میشود.
علاوه بر امارات متحده عربی، شرکت سلطنت عمان به عنوان مهمان ویژه این فستیوال و فعالیت غرفه های سعودی و کویتی از دیگر کنش¬های کشورهای حاشیه خلیج فارس در این رویداد مهم جهانی واسلامی میباشد.
این مباحث در جایی بیشتر مطرح میگردد که سالهاست کشور ما ایران از حضور در این نمایشگاه مهم محروم بوده است و چند سالی است که فعالین فرهنگی مذهبی ایرانی در تلاش هستند که در این رویداد شرکت نمایند ولی تاکنون میسر نشده است.