حکومت عربستان سعودی یک پادشاهی است که ماهیت ساختار قدرت در آن منحصر به فرد بوده و تماماً در خاندان سعود خلاصه می‌شود. این ویژگی تا بدانجا پیش می‌رود که عربستان سعودی تنها کشوری در جهان است که نام خاندان حاکم را بر خود دارد. مهمترین اصل در این خاندان، پایداری و تسلط بر پادشاهی به هر قیمتی است. هر سیاستی که در خدمت خاندان سعود باشد، برای کشور مفید تلقی می‌شود و هر تهدیدی که متوجه این خانواده باشد، جدی تلقی خواهد شد. توافق و همکاری با چندین هزار عضو خاندان که هر یک در مشاغل کلیدی قرار دارند، شیوه تصمیم‌گیری در این کشور را به گونه‌ای خاص رقم می‌زند.
جان بورکهارد، با استناد به سابقه و شیوه تأسیس و دوام حکمرانی، حکومت سعودی را حکومتی وهابی می‌داند. او بیان می‌کند که حکومت وهابی، حکومتی آریستوکراتیک است که خاندان سعودی در رأس آن قرار گرفته‌اند. سعود مناطق نفوذ خود را به چندین امارت تقسیم کرد؛ این امارات قبایل بدوی را در بر می‌گرفت، قبایلی که به یکجانشینی روی آوردند. هر یک از قبایل بزرگ بدوی یک حاکم یا شیخ داشت که برخی از حاکمان در اداره امور به آنها کمک می‌کردند. همچنین، مشایخ بزرگ بدو که قبایل کوچکتر مجبور به پذیرش سلطه آنها می‌شدند، از طرف امیر وهابی لقب “امیر الامرا” کسب می‌کردند.
گرد نانمن نیز ویژگی‌های پادشاهی سعودی را چنین برمی‌شمارد:
1. حکومت دودمانی: با تکیه بر پرسنل خانوادگی برای پر کردن پست‌های مدیریت، کنترل و جمع‌آوری اطلاعات و نیز تضمین همبستگی سیستم.
2. تکیه بر عرف و ارزش‌های سنتی: حفظ و ارج نهادن به هنجارها و سنت‌های ریشه‌دار.
3. مشروعیت بخشی دینی: مشروعیت دادن به قدرت دنیوی از طریق اتحاد با رهبری مذهبی (علما و به خصوص آل شیخ) و حمایت از ارزش‌های اسلامی پذیرفته شده موحدین [یا وهابی‌ها].
4. توافق و اتحاد با قبایل: برقراری توافق و اتحاد با قبایل و خانواده‌های عمده و معروف از طریق خویشاوندی و اعطای مقام یا حمایت مادی.
5. بهره‌گیری از رانت نفت: استفاده از درآمدهای نفتی برای بنای یک دولت رانتیر.
6. توزیع حمایت: بهره‌گیری از ابزارهای سنتی و جدید برای توزیع حمایت در سراسر جامعه؛ امری که دولت را به بزرگترین تولیدکننده از طریق بهره‌گیری از رانت (نفت) تبدیل می‌کند.
به طور کلی، نمودار اجتماعی-حکومتی عربستان سعودی به شکل مخروطی است که در رأس آن، طبقه‌ی حاکم با نوعی از الیگارشی حکومتی به قانونگذاری و اداره امور می‌پردازد.
منبع: سیاست و حکومت در عربستان سعودی، سید داوود آقایی