در روزهای اخیر، تنشهای سیاسی در یمن شدت گرفته و حزب اصلاح، شاخه برجسته جماعت اخوان المسلمین، در کانون فشارهای همزمان آمریکا و عربستان سعودی قرار گرفته است. این فشارها نه تنها ابعاد امنیتی دارد [گزارش کامل یمن نیوز]، بلکه به منابع حیاتی مأرب و رقابتهای استراتژیک منطقهای نیز گره خورده است.
فشار همزمان آمریکا و عربستان بر حزب اصلاح
ایالات متحده آمریکا بار دیگر کارت «تروریسم» را علیه جماعت اخوان المسلمین و شاخه یمنی آن، حزب اصلاح، به کار گرفته است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در گفتوگویی با «جاست د نیوز» اعلام کرد که دولتش در حال آمادهسازی اسناد نهایی برای طبقهبندی اخوان المسلمین به عنوان سازمان تروریستی خارجی است. او تأکید کرد که این گروه با شدیدترین عبارات محکوم خواهد شد و این تصمیم در چارچوب سیاستهای واشنگتن برای مقابله با آنچه «تهدیدات امنیتی» خوانده میشود، اتخاذ خواهد شد.
دیدار آل جابر با مقام آمریکایی
همزمان با این موضعگیری، عربستان سعودی نیز تحرکات تازهای علیه حزب اصلاح آغاز کرده است. محمد آل جابر، سفیر سعودی در یمن و مسئول پرونده یمن، با کایل لیستون، معاون وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد تا پرونده یمن را بهطور ویژه بررسی کنند. این دیدار پس از تشدید بحران میان ریاض و حزب اصلاح انجام شد؛ جایی که اصلاح کمپینی علیه ولیعهد سعودی به راه انداخته و نشانههایی از نزدیکی به انصارالله بروز داده است.
تحلیل کارشناسان؛ شکست سیاستهای ریاض در یمن
کارشناسان معتقدند فشارهای سعودی-آمریکایی بیش از آنکه ناشی از نگرانیهای امنیتی واقعی باشد، بازتاب شکست سیاستهای ریاض در پرونده یمن است. استفاده از «برچسب تروریسم» برای وادار کردن حزب اصلاح به تسلیم، از نگاه تحلیلگران تلاشی ناکام خواهد بود؛ چرا که تجربه تاریخی یمن نشان داده هیچ فشار خارجی نمیتواند اراده ملی را در هم بشکند.
ناکامی در مهار تحولات داخلی
از دیدگاه ناظران، عربستان سعودی در سالهای اخیر نتوانسته تحولات داخلی یمن را مهار کند و اکنون با استفاده از ابزارهای بینالمللی، تلاش دارد حزب اصلاح را تحت فشار قرار دهد. این اقدام اما بیشتر نشانه استیصال و سردرگمی ریاض در برابر پیچیدگیهای سیاسی یمن است.
واکنش حزب اصلاح و نزدیکی به انصارالله
حزب اصلاح در واکنش به فشارهای خارجی، تلاش کرده ارتباط خود با اخوان المسلمین را تکذیب کند و با تأکید بر هویت یمنی، از حملات احتمالی جلوگیری نماید. این حزب همچنین تحرکاتی برای نزدیکی به انصارالله آغاز کرده است؛ اقدامی که نشاندهنده درک راهبردی از شرایط جدید و تلاش برای ایجاد اتحاد داخلی در برابر فشارهای خارجی است.
موضع انصارالله درباره منابع مأرب
انصارالله هشدار داده است که هرگونه تلاش برای محروم کردن یمنیها از منابع حیاتی مأرب، تنها اتحاد داخلی را تقویت خواهد کرد. این موضع نشان میدهد که منابع نفت و گاز مأرب نه تنها یک مسئله اقتصادی، بلکه یک محور سیاسی و امنیتی در بحران یمن است.
مأرب؛ محور رقابت و منابع نفت و گاز
مأرب بهعنوان قلب منابع نفت و گاز یمن، به یکی از مهمترین نقاط رقابت میان گروههای داخلی و بازیگران خارجی تبدیل شده است. فشارهای آمریکا و عربستان بر حزب اصلاح، در واقع تلاشی برای کنترل این منابع است. تحلیلگران تأکید دارند که مأرب نه تنها برای اقتصاد یمن حیاتی است، بلکه برای عربستان سعودی نیز اهمیت استراتژیک دارد؛ چرا که کنترل منابع انرژی این منطقه میتواند معادلات قدرت در خلیج فارس را تغییر دهد.
منابع طبیعی و رقابت ژئوپلیتیک
از نگاه کارشناسان، بحران یمن بیش از آنکه صرفاً یک نزاع سیاسی باشد، به رقابت ژئوپلیتیک بر سر منابع طبیعی گره خورده است. مأرب بهعنوان یکی از ثروتمندترین مناطق یمن، اکنون به نقطه تمرکز فشارهای خارجی تبدیل شده است.
جمعبندی؛ شکست سیاستهای ریاض و اتحاد یمنیها
در نهایت، فشارهای سیاسی و رسانهای واشنگتن و ریاض نه تنها حزب اصلاح را به حاشیه نمیراند، بلکه موجب اتحاد بیشتر گروههای یمنی در برابر پروژههای مداخلهجویانه خارجی خواهد شد. تجربه چند دهه مقاومت یمنیها در برابر تجاوزها و دخالتهای خارجی نشان داده که ملت یمن تحت هر شرایطی از استقلال و منابع خود دفاع خواهد کرد.
آینده بحران یمن
تحلیلگران پیشبینی میکنند که ادامه فشارهای خارجی، نه تنها بحران یمن را حل نخواهد کرد، بلکه موجب پیچیدهتر شدن معادلات داخلی و افزایش اتحاد گروههای یمنی خواهد شد. این روند، شکست پروژههای خارجی را تسریع خواهد کرد و یمن را بیش از پیش به سمت استقلال و مقاومت سوق خواهد داد.