← مسلم بن ابو کریمه سومین پیشوا
پس از عبداللّه بن اباض و جابر بن زید عمانی ازدی یحمدی معروف به ابوشعثاء، ابوعبیده مسلم بن ابو کریمه تمیمی سومین پیشوا و از شخصیتهای بارز اباضی است، برخی منابع او را از متروکین و ضعفاء و برخی دیگر او را مجهول به حساب آوردهاند .شمار زیادی از او کسب علم کردهاند. ربیع بن حبیب پیشوای بعدی اباضیه از شاگردان او بود. از ابوعبیده چنین نقل شده است: کسی که استادی از صحابه نداشته باشد چیزی از دین ندارد و خداوند با استادی عبدالله بن عباس و عبدالله بن مسعود و عبدالله بن سلام بر ما منّتگذارد.
← ربیع بن حبیب چهارمین پیشوای اباضیه
چهارمین پیشوای اباضیه ابوعمرو ربیع بن حبیب فراهیدی ازدی بصری از پیشوایان اباضیه و صاحب مسند مطبوع به نام الجامع الصحیح یا المسند الاباضی میباشد، وی شرح حال مناسبی در کتابهای رجالی ندارد، ابوعبیده وصیت کرده بود که وی نیابت او را در هدایت قوم عهده دار شود.
← اعتقاد اباضیه به مسند ربیع
اعتقاد اباضیه به مسند ربیع تا آن جاست که شیخ عبداللّه بن حمید سالمی ادعا کرده که صحیحترین کتاب حدیثی از لحاظ روایت و با فضیلتترین کتاب حدیثی از لحاظ سند است و بعد از قرآن کریم صحیح ترین کتابها است.
ثلاثیات ربیع بن حبیب در مسندش جمع شده و رجال سلسله سه گانه آن ابوعبیده تمیمی و جابر بن زید ازدی و عبداللّه بن عباس وسایر صحابهاند، در این مسند روایاتی بسیار عالی از امیرالمؤمنین علی بن ابو طالب نقل کرده که معلوم میشود این مرد با انصاف و با ثبات و استوار است.
در این مقام به آنچه که استاد تنوخی در مقدمهاش بر شرح جامع الصحیح آورده بسنده میشود:… لطف باری تعالی شامل حال من شده که مسند ربیع بن حبیب را برای من باقی گذارده و از نعمات او خواهد بود که توفیقم دهد تا آن را با شرح علامه عمان عبداللّه بن حمید سالمی منتشر سازم، علمای مصر و شام و عراق جز عده قلیلی از آنها بر این مسند و شرح آن دست نیافتهاند