گزارشهای متعدد رسانههای عبری حاکی از آن است که دو شبکهی ماهوارهای سعودی، العربیه و الحدث، نقش محوری در ترویج روایت رسمی اسرائیل در میان افکار عمومی عربی ایفا میکنند. روزنامه عبری هآرتس این روند را «انقلابی در شکلدهی به آگاهی عربی به نفع اشغالگر» توصیف کرده است. [گزارش کامل خبرگزاری ماسا پرس]
این همکاری رسانهای بیسابقه تنها به پوشش یکجانبه محدود نمیشود، بلکه مورد تمجید آشکار رسانههای اسرائیلی قرار گرفته که این دو شبکه را «مسیر امنی» برای عبور از سانسور نظامی اسرائیل و انتشار اطلاعات امنیتی حساس میدانند. این وضعیت، نوع جدیدی از همکاری سیاسی-رسانهای را نشان میدهد که هدف آن کنترل روایتها و جهتدهی به افکار عمومی در منطقه است.
همکاری آشکار رسانههای سعودی با نهادهای امنیتی اسرائیل
روزنامه معاریو گزارش داده که رسانههای سعودی در مواردی حتی پیش از ارتش اسرائیل، اقدام به انتشار اسامی هدف قرارگرفتهها توسط مقاومت کردهاند و به منبع اولیهی درز اطلاعات امنیتی تبدیل شدهاند. وبسایت Ynet نیز فاش کرد که شبکه «الحدث» نخستین رسانهای بود که خبر ترور «هاشم صفیالدین» را منتشر کرد، در حالی که تأیید رسمی ارتش اسرائیل، سه هفته بعد صورت گرفت.
این گزارشها تأکید دارند که تماسهای مستقیم و هماهنگ میان منابع اطلاعاتی اسرائیل و رسانههای سعودی، بهویژه العربیه و الحدث، برقرار است. در این تماسها اطلاعات امنیتی با هدف سنجش واکنشها پیشاپیش در اختیار رسانهها قرار میگیرد و پس از آن در صورت لزوم تأیید یا تکذیب میشود. این روش به نهاد امنیتی اسرائیل امکان میدهد تا بدون پذیرش مسئولیت رسمی، مانورهای خبری و روانی انجام دهد.
تبدیل رسانههای سعودی به ابزار تبلیغاتی اسرائیل
در یک اقدام بیسابقه، دو شبکه سعودی العربیه و الحدث مصاحبههایی زنده با دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، پخش کردهاند؛ امری که بیانگر سطح بالای هماهنگی و حتی عادیسازی رسانهای پنهان است.
نکته جالب توجه اینجاست که رسانههای اسرائیلی اکنون به منابع سعودی بیش از برخی رسانههای داخلی خود اعتماد دارند و آنها را «موثق» و «کارآمد» در انتقال روایت اسرائیل به مخاطب عربی میدانند. این روند که از چند سال پیش آغاز شده بود، اکنون گسترش یافته و روزنامههایی مانند ایلاف و الشرقالاوسط را نیز دربر میگیرد؛ روزنامههایی که مصاحبههایی با مقامات اسرائیلی منتشر کرده و گاه بهعنوان بستری برای درز اطلاعاتی نظیر مذاکرات تبادل اسرا مورد استفاده قرار میگیرند، تا در صورت لزوم آن اطلاعات را تکذیب کنند.
پیامدهای این همکاری بر افکار عمومی و امنیت منطقه
این همکاری رسانهای پنهان و آشکار میان عربستان و اسرائیل پیامدهای جدی برای افکار عمومی و امنیت منطقه دارد. از یک سو، تلاش میشود تا روایت مقاومت و حق فلسطین در میان مخاطب عربی تضعیف شود و از سوی دیگر، تصویری مثبت و قابلقبول از اسرائیل ارائه گردد.
این وضعیت، علاوه بر اینکه اعتبار و استقلال رسانهای عربستان را خدشهدار میکند، به همکاریهای اطلاعاتی و سیاسی نیز منجر میشود که میتواند به بیثباتی منطقه دامن زند. این روند، نشاندهنده تغییرات عمیق در سیاست خارجی برخی کشورهای عربی است که منافع خود را در همسویی با اسرائیل و آمریکا، به قیمت از بین بردن آرمانهای مردم فلسطین میبینند.