ایالات متحده روز دوشنبه بسته جدیدی از تحریمها را علیه امارات اعلام کرد؛ اقدامی که منابع غربی آن را نتیجه فشار مستقیم عربستان سعودی میدانند. این تحریمها در بحبوحه افزایش تنش میان دو شریک سابق در جنگ یمن اعمال شد [گزارش کامل یمن نیوز] و موقعیت ابوظبی را در برابر ریاض بیش از پیش متزلزل کرده است.
جزئیات بسته تحریمی
تحریمهای تازه آمریکا شرکتهای فعال در حوزه نفت و جواهرات امارات را هدف گرفته است. این بسته سومین مورد در چند ماه اخیر و دومین مورد در همین ماه محسوب میشود. منابع آمریکایی تأکید کردهاند که این اقدام بنا به خواست ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، انجام شده تا پیامی آشکار به ابوظبی ارسال شود: ریاض توانایی مهار و محدود کردن نفوذ امارات را دارد.
این تمرکز بر شرکتهایی است که گفته میشود از شبهنظامیان وابسته به امارات در سودان، بهویژه گروه «پشتیبانی سریع»، حمایت مالی و لجستیکی میکنند. چنین اقدامی نشان میدهد که عربستان در مسیر تضعیف امارات گامهای جدی برداشته و ابوظبی در این رقابت منطقهای با چالشهای سنگین روبهروست.
پیامدهای منطقهای
شکاف میان کشورهای خلیج فارس
تحریمهای اخیر پرده از شکاف عمیق میان کشورهای خلیج فارس برمیدارد و شکست سیاستهای امارات در یمن را آشکارتر میسازد. رقابت ریاض و ابوظبی بر سر نفوذ در منطقه، امنیت کشورهای عربی را متزلزل کرده و ناکامی ابوظبی در جنگهای نیابتی را به یک واقعیت غیرقابل انکار تبدیل کرده است.
این تحولات نشان میدهد که اتحاد ظاهری میان عربستان و امارات در تجاوز به یمن، اکنون به نقطه بحرانی رسیده و هر دو کشور در مسیر رقابت آشکار قرار گرفتهاند.
نقش یمن و سودان
ابوظبی تلاش دارد حضور نظامی خود را به مرزهای یمن منتقل کند و نفوذ خود را در مناطق جنوبی عربستان و شمال یمن تقویت نماید. در مقابل، ریاض با فشارهای سیاسی و اقتصادی، نفوذ امارات در سودان را محدود میسازد. تحریمهای واشنگتن نیز نشاندهنده هماهنگی کامل آمریکا با سیاستهای سعودی علیه ابوظبی است.
این روند نشان میدهد که امارات با وجود سرمایهگذاریهای سنگین نظامی و اقتصادی، در برابر رقابت عربستان آسیبپذیر است و راهبردهایش در یمن و سودان با شکست مواجه شده است.
هماهنگی واشنگتن و ریاض
تماس تلفنی اخیر محمد بن سلمان با رئیسجمهور آمریکا، تنها چند روز پس از سفرش به واشنگتن، نشان داد که تحریمها بخشی از معامله مشترک ریاض و واشنگتن برای محدود کردن امارات است. این هماهنگی جایگاه ابوظبی را بیش از پیش در انزوا قرار داده و نشان میدهد که واشنگتن در این مرحله ترجیح داده سیاستهای سعودی را تقویت کند.
این سطح از هماهنگی، بهویژه در شرایطی که امارات تلاش دارد حضور خود را در یمن تثبیت کند، موقعیت ابوظبی را شکنندهتر کرده و فشارهای اقتصادی و سیاسی بر آن را افزایش داده است.
برآیند تحولات: محدود شدن نقش امارات در یمن و سودان
تحریمهای آمریکا علیه امارات، در چارچوب رقابت عربستان با ابوظبی، بار دیگر ثابت کرد که راهبردهای امارات برای سلطه بر یمن و منطقه شکست خورده است. این تحولات اعترافی جهانی به ناکامی ابوظبی و نشانهای از فروپاشی سیاستهای تجاوزکارانه آن در خاورمیانه محسوب میشود.
از نگاه ناظران، این اقدامات نه تنها موقعیت امارات را در یمن و سودان محدود میکند، بلکه نشان میدهد که دخالتهای خارجی و حمایت از نیروهای نیابتی، در نهایت به تضعیف خود کشورهای مداخلهگر منجر خواهد شد.
در نتیجه، امارات با وجود سرمایهگذاریهای گسترده، نتوانسته موازنه قدرت را به نفع خود تغییر دهد و اکنون در برابر فشارهای عربستان و حمایت آشکار واشنگتن از ریاض، به شدت آسیبپذیر شده است.